વૉઈસ ઑફ મુંબઈ

મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી દ્વારા 'ઝરૂખો'ના સહયોગથી આયોજિત 'શાસ્ત્રોનું સાહિત્ય' વેદ-ઉપનિષદ આધારિત વક્તવ્ય રસપ્રદ રહ્યાં

મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીના ' શાસ્ત્રોનું સાહિત્ય ' કાર્યક્રમમાં શ્રોતાઓથી હૉલ છલકાતો હતો. આ કાર્યક્રમમાં ડૉ.નિરંજનાબેન જોશીએ 'ઉપનિષદ ઓજસ ' એ વિષય પર વિદ્વતાપૂર્ણ વક્તવ્ય આપ્યું હતું. મહાભારત વિશે અનેક વક્તવ્ય આપનાર જિતેન્દ્રભાઈ દવેએ ' મહાભારત આજનાં સંદર્ભે' એ વિષય પર વાત કરી હતી. આચાર્ય ઈશ્વરભાઈ પુરોહિત સંસ્કૃતના જ્ઞાતા છે અને ભારતીય વિદ્યા ભવનના સામાયિક 'સંવિદ્'નું સંપાદન પણ એમણે સંભાળ્યું છે. ' ઉપનિષદ અમૃતમ' એ વિષય પર એમણે વક્તવ્ય આપ્યું હતું. ડૉ. કલ્પનાબેન દવેએ કાર્યક્રમની શરૂઆત પ્રાર્થનાથી કરી ,શ્લોક ગાઈ સભામાં ઉપનિષદનું વાતાવરણ ઊભું કર્યું. કલ્પનાબેને કહ્યું કે પૃથ્વી પર જ્યાં સુધી નદીઓ ઝરણાં વહે છે ત્યાં સુધી ઉપનિષદ રહેશે. કલ્પનાબેને પ્રથમ વક્તા નિરંજનાબેનનો ટૂંકમાં પરિચય આપતાં કહ્યું.નિરંજનાબેન વિદુષી તો છે જ,પ્રોફેસર પણ રહી ચૂક્યાં છે.અંગ્રેજી પુસ્તકોના ગુજરાતી અનુવાદ કર્યા છે. એક ગુજરાતી પુસ્તક 'આવર્તન'નો સંસ્કૃત ભાષામાં અનુવાદ કર્યો છે.ઈ.સ.2016 થી 2023 ના અરસા દરમ્યાન ઘણાં પુરસ્કારોથી સન્માનિત થયાં છે. નિરંજનાબેને પોતાના વક્તવ્યમાં કહ્યું કે ઉપનિષદ સંસારમાં અનર્થકારી તત્વ છે એને ગૌણ કરે છે ,શિથીલ કરે છે. ઉપનિષદ ઓજસ પાથરનાર તેમજ તેજસ્વી બનાવનારું શાસ્ત્ર છે. આહાર શુદ્ધ હશે તો અંતઃકરણ શુદ્ધ થશે. સ્મૃતિ જાગૃત થશે. ઘડપણનું દુઃખ ઘણું મોટું છે. ઉપનિષદમાં ગુરુ શિષ્યનો સંવાદ છે. ઉપનિષદ જીવ્યેશ છે.ઉપનિષદમાં ચરિત્રોનાં, જીવજંતુનાં ઉદાહરણ આવે છે. 'ઉપનિષદ ઓજસ' સંદર્ભે નિરંજનાબેનનું વક્તવ્ય રસપ્રદ રહ્યું. બીજા વક્તા જિતેન્દ્રભાઈ દવે મહાભારતના પ્રવચનકાર છે.ઘણાં પુસ્તકો મહાભારત વિશે લખ્યાં છે. એમણે જણાવ્યું કે મહાભારતમાં 99000 હજાર શ્લોક છે. તેમણે કહ્યું કે મહાભારત આપણને વેલ્યુ શીખવે છે. ભગવદગીતામાં શ્રી કૃષ્ણએ થિયરી કહી છે.ગીતા એ યુનિવર્સ છે,બ્રહ્માંડ છે. એ પુરવાર કરવા મહાભારત રચાયું છે.ડિપ્રેશન,નિષ્ફ્ળતા, નિરાશામાંથી બહાર આવવાનો રસ્તો ગીતા આપે છે. ત્રીજા વક્તા આચાર્ય ઈશ્વરભાઈ પુરોહિતે 'ઉપનિષદ અમૃતમ' વિષયનું ટૂંકું પણ અસરકારક વક્તવ્ય આપ્યું.છેલ્લા બે દાયકાથી તેઓ સંસ્કૃતનો પ્રચાર કરી રહ્યા છે. એમના પણ અનેક પુસ્તકો આવ્યા છે. ઉપનિષદ, ભગવદ્દગીતા અને બ્રહ્મસુત્ર તેને પ્રસ્થાનત્રયી કહેવામાં આવે છે. એકાદ પરમ સત્ય તરફ પ્રયાણ, તપ એ આપણી સંસ્કૃતિ અને સનાતનનો મુખ્ય પ્રવાહ છે.બ્રહ્મ જયારે એકોહમ્ બહુ સ્યાત્ નો સંકલ્પ માત્ર કરે છે ત્યારે પ્રકૃતિ આ સંકલ્પ જાણી જાય છે અને સૃષ્ટિ નિર્માણ કરી નાંખે છે, જેમ આપણે પણ વિચાર માત્રથી અનેક ક્રિયાઓ ,અર્થો ,પદાર્થો વિજ્ઞાન પ્રત્યક્ષ કરીએ છીએ. જાગૃત મનમાં જગત છે, અર્ધ જાગૃત મન સ્વપ્ન,અને અધિમનસ મન શુદ્ધ સાત્વિક જ્ઞાન સ્વીકારે છે. આત્મા એટલે જીવ, પરમાત્મા એટલે બ્રહ્મ એમ ઔપનિષદિક વિચારધારા છે એવું આચાર્ય ઈશ્વરભાઈ પુરોહિતે જણાવ્યું હતું. ડૉ. કલ્પનાબેન દવેએ ઉત્કૃષ્ટ સંચાલન કર્યું. આ કાર્યક્રમનું સંકલન હિતેન આનંદપરા અને સંજય પંડ્યાએ કર્યું હતું. 'ઝરૂખો 'ના સક્રિય સભ્ય દેવાંગ શાહે સંકલનમાં સહાય કરી હતી અને ડૉ.કલ્પના દવેનો પરિચય આપ્યો હતો. પ્રો.અશ્વિન મહેતા, સમસ્ત બ્રાહ્મણ મહાસંઘના ટ્રસ્ટી કરુણાશંકર ઓઝા, તરુબહેન કજારિયા, સાઈલીલા વૅલફેર ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી તથા અન્ય અનેક ભાવકોની હાજરી હતી. (અહેવાલ: સ્મિતા શુકલ)

પ્રદીપ સંઘવીના સ્વમુખે તુંગારેશ્વરની સૌંદર્યગાથા સાંભળવાનો અમૂલ્ય અવસર, જાણી લો વિગતો

મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીના કાર્યક્રમમાં વિવિધતા જોવા મળતી હોય છે. મહારાષ્ટ્રના સહ્યાદ્રિમાં પ્રકૃતિ સૌંદર્ય ઠાંસી ઠાંસીને ભર્યું છે જેને જોવા અને માણવા દ્રષ્ટિ કેળવવી પડે, જંગલો ખૂંદવાની તૈયારી રાખવી પડે. ડૉ.પ્રદીપ સંઘવી કવિ અને નિબંધકાર તો છે જ, સાથે સાથે ઉત્તમ પ્રકૃતિપ્રેમી છે. અકાદમી દ્વારા કાંદીવલી એજ્યુકેશન સોસાયટીના સહયોગથી દ્રશ્ય શ્રાવ્ય કાર્યક્રમ ' કલમ અને કેમેરા 'નું આયોજન થયું છે જેમાં પ્રદીપ સંઘવી તુંગારેશ્વરની સૃષ્ટિ તથા સૌંદર્યની વાત તો કરશે જ અને એની સાથે એ સ્થળની જૂની વાતોનો તથા એક સત્ય ઘટનાનો પણ પરિચય કરાવશે. ‌સંજય પંડ્યા ભૂમિકા બાંધી વક્તાનો પરિચય આપશે. હિતેન આનંદપરાની પરિકલ્પનાવાળો આ કાર્યક્રમ ૨૯ સપ્ટેમ્બર રવિવાર સાંજે ૫.૩૦ વાગ્યે કેઈએસ ઈન્ટરનેશનલ સ્કૂલના હૉલમાં ,એશિયન બેકરીની સામેની ગલીમાં ,ઈરાની વાડી, કાંદીવલી પશ્ચિમના સરનામે યોજાયો છે. આ જાહેર કાર્યક્રમમાં સહુ કોઈ હાજરી આપી શકે છે.

કલાગુર્જરી દ્વારા આ વર્ષે પણ 'ગિરા ગુર્જરી પારિતોષિક સ્પર્ધા ૨૦૨૪'નું આયોજન, જાણી લો નિયમો

કલાગુર્જરી (સ્થાપક સંસ્થા)ના ઉપક્રમે શ્રી દ્વિરેકભાઈ રાજ દ્વારા પુરસ્કૃત સ્વ. વિરેનભાઈ કલ્યાણજીભાઈ રાજ પોપટની સ્મૃતિમાં “ગિરા ગુર્જરી પારિતોષિક સ્પર્ધા ૨૦૨૪” નું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં વર્ષ ૨૦૨૨ અને ૨૦૨૩ માં પ્રકાશિત પુસ્તકો મોકલવાનાં રહેશે. ગુજરાતી સાહિત્યમાં પદાર્પણ કરતા સર્જકોને પ્રોત્સાહન મળે તે હેતુથી તેમણે નવલકથા, નવલિકા, નિબંધ, કાવ્ય, નાટક અને આત્મકથા / જીવન ચરિત્ર વિભાગ માટે મૌલિક પુસ્તકો મોકલવાનાં રહેશે. આ છ વિભાગમાં પ્રથમ પુરસ્કૃત કૃતિના સર્જકને રૂા. ૫,૦૦૦/- (પાંચ હજાર), દ્વિતીય પુરસ્કૃત કૃતિના સર્જકને રૂા. ૩,૦૦૦/- (ત્રણ હજાર) અને તૃતીય પુરસ્કૃત કૃતિના સર્જકને રૂ. ૨,૦૦૦/- (બે હજાર) ના રોકડ ઈનામો આપવામાં આવશે. ગુરુવાર, તા. ૩૧-૧૦-૨૦૨૪ સુધીમાં કૃતિ કાર્યાલયને મોકલવા વિનંતી છે. આ સ્પર્ધા માટેના પ્રવેશ પત્રો રૂબરૂ અથવા ટપાલ અથવા વૉટસએપ નંબર - 95942 61960 દ્વારા અગાઉથી સંસ્થાના કાર્યાલય કલાગુર્જરી (સ્થાપક સંસ્થા), શ્રી દશરથલાલ જોષી પુસ્તકાલય બિલ્ડિંગ, ડી. જે. રોડ, (સ્ટેશન રોડ), વિલે પાર્લે (પશ્ચિમ), મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૫૬ પરથી મેળવી શકાશે. પ્રવેશ પત્ર ભરવાની છેલ્લી તા. ગુરૂવાર, તા. ૩૧-૧૦-૨૦૨૪ રહેશે. નિયમો - વર્ષ ૨૦૨૨ અને ૨૦૨૩ માં જે લેખકનું પ્રથમ મૌલિક પુસ્તક પ્રગટ થયું હોય તેની બે પ્રત મોકલવાની રહેશે. આ પ્રત કોઈપણ સંજોગોમાં પરત કરવામાં આવશે નહિ. સ્પર્ધા માટે પુસ્તકની PDF સ્વીકાર્ય નથી. આ સ્પર્ધામાં ભાગ લેનાર લેખકનું આનુષાંગિક વિભાગનું પુસ્તક વર્ષ ૨૦૨૨/૨૦૨૩ પૂર્વે પ્રકાશિત ના થવું હોવું જોઈએ. આ સ્પર્ધા માટે નવલકથા, નવલિકા, નિબંધ, કાવ્ય, નાટક અને આત્મકથા / જીવનચરિત્ર મૌલિક સાહિત્ય કૃતિઓ સ્વીકારવામાં આવશે. લેખક પ્રત્યેક વિભાગ માટે સ્વલિખિત કૃતિ મોકલાવી શકે છે. ઉપરોક્ત છ વિભાગમાં પ્રથમ, દ્વિતીય અને તૃતીય પારિતોષિક આપવામાં આવશે. પ્રથમ પારિતોષિક વિજેતાને રૂ।. ૫,૦૦૦/- (પાંચ હજાર) નું, દ્વિતીય પારિતોષિક વિજેતાને રૂા. ૩,૦૦૦/- (ત્રણ હજાર) અને તૃતીય પારિતોષિક વિજેતાને રૂા. ૨,૦૦૦/- (બે હજાર) રોકડ ઈનામો આપવામાં આવશે. નિર્ણાયકોની દ્રષ્ટિએ પ્રથમ, દ્વિતીય અથવા તૃતીય પારિતોષિકને લાયક કોઈપણ પુસ્તક નહીં હોય તો તે પુરસ્કાર આપવામાં આવશે નહિ. પ્રત્યેક વિભાગ માટે નિર્ણાયકની નિયુક્તિ કરવામાં આવશે અને નિર્ણાયકોનો નિર્ણય અંતિમ ગણાશે. સ્પર્ધા માટે મોકલાવેલી કૃતિની બે પ્રત સંસ્થા કાર્યાલય : કલા ગુર્જરી (સ્થાપક સંસ્થા), શ્રી દશરથલાલ જોષી પુસ્તકાલય, ડી. જે. રોડ, (સ્ટેશન રોડ), વિલે પાર્લે (પશ્ચિમ), મુંબઈ ૪૦૦ ૦૫૬ ઉપર રજીસ્ટર્ડ પોસ્ટ અથવા કૂરીયર દ્વારા તા. ૩૧-૧૦-૨૦૨૪ સુધીમાં મોકલવાની રહેશે.

મુંબઈના જાણીતા કવિ પ્રફુલ્લ પંડ્યાના બે કાવ્યસંગ્રહોનો લોકાર્પણ સમારોહ અંધેરીમાં યોજાશે

મુંબઈ શહેરની જાણીતી સંસ્થા ભવન્સ કલ્ચરલ સેન્ટરના ઉપક્રમે અગામી તા. ૨જી ઓક્ટોબર ને ગાંધી જયંતિના દિવસે સાંજે છ કલાકે ‌સુપ્રસિધ્ધ કવિ પ્રફુલ્લ પંડ્યાના બે નવપ્રકાશિત પુસ્તકોનો એક વિશિષ્ટ લોકાર્પણ સમારોહ યોજાઈ રહ્યો છે. આ સમારંભમાં કવિશ્રી પ્રફુલ્લ પંડ્યાના નવા પ્રકાશિત થયેલા કાવ્યસંગ્રહ સૂર્ય ચંદ્રનાં કિરણો અને ખ્યાતનામ ડોગરી ભાષાના કવિ શ્રી વેદ રાહીની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓના અનુવાદસંગ્રહ પ્રસિદ્ધ ડોગરી કથાઓ નું લોકાર્પણ થશે. આ સમગ્ર કાર્યક્રમના અધ્યક્ષપદે જાણીતા કવિ -ચિંતક અને ગુજરાત રાજ્ય સાહિત્ય અકાદમીના અધ્યક્ષ શ્રી ભાગ્યેશભાઈ જહા ઉપસ્થિત રહેશે. પ્રફુલ્લ પંડયાના કાવ્યસંગ્રહનું વિમોચન ગુજરાતી ભાષાના અગ્રણી કવિ શ્રી અનિલ જોશી અને ભાગ્યેશ જહા કરશે. જયારે સુપ્રસિદ્ધ ડોગરી કથાઓનું વિમોચન નામાંકિત હીરાના વેપારી અને એશિયન સ્ટાર કંપનીના પ્રમુખ સૂત્રધાર વિપુલભાઈ શાહ, નામાંકિત કવિઓ જવાહર બક્ષી અને ઉદયન ઠક્કર કરશે. ડોગરી, ઉર્દુ તથા હિન્દી ભાષાનાં ખ્યાતનામ કવિ, વાર્તાકાર અને બોલીવુડની અનેક સફળ તથા સિલ્વર અને ગોલ્ડન જયુબિલી મનાવનાર ફિલ્મોના સર્જક શ્રી વેદ રાહીની ચૂંટેલી શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓનો‌ અનુવાદિત સંગ્રહ એટલે 'સુપ્રસિદ્ધ ડોગરી કથાઓ' જેનો સફળ અનુવાદ કવિ પ્રફુલ્લ પંડ્યાએ કર્યો છે. આ અવસરે જાણીતા ગાયક શ્રી સુરેશ જોશી પ્રફુલ્લ પંડ્યાના ગીતોનું ગાન કરશે. આ સાથે યોજાનારા કવિ સંમેલનમાં સર્વશ્રી ભાગ્યેશ જહા, અનિલ જોશી, જવાહર બક્ષી, ઉદયન ઠક્કર, મુકેશ જોશી, સતિશ વ્યાસ, ભૂમા વશી, જયોતિબેન હિરાણી (લેખિની ) ,ચેતન ફ્રેમવાલા ( ધબકાર ગોષ્ઠિ ), ધાર્મિક પરમાર,શૈલ પાલનપુરી અને પ્રફુલ્લ પંડ્યા ભાગ લેશે. સમગ્ર સમારંભ અને કવિ સંમેલનનું સંચાલન સુપ્રસિદ્ધ કવિ -ગઝલકાર શોભિત દેસાઈ કરશે કાર્યક્રમના આરંભે ભવન્સ કલ્ચરલ સેન્ટરના શ્રી લલિતભાઈ શાહ સ્વાગત કરશે જ્યારે પ્રફુલ્લ પંડ્યા આભાર દર્શન કરશે. આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત રહેવા સૌ સાહિત્ય રસિકો અને સહ્રદય ભાવકોને હાર્દિક નિમંત્રણ છે. કાર્યક્રમ સ્થાનેથી કવિના બંને નવા પુસ્તકો ચાલીસ ટકાના ખાસ વળતર સાથે પ્રાપ્ય બની રહેશે. કવિ પ્રફુલ્લ પંડ્યાનાં કાવ્યો અને તેનો રસાસ્વાદ માણવા અહીં ક્લિક કરો

કવિતા લખવી છે, પણ મૂંઝવણમાં છો? તો આ કાર્યક્રમની તારીખ નોંધી લેજો

કવિતા લખતાં શીખવું છે?- તો અકાદમીની' કવિતા કઈ રીતે લખશો' શિબિર બુધવારે કાંદીવલીમાં યોજાઈ છે મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી દ્વારા કાંદીવલી એજ્યુકેશન સોસાયટીના સહયોગથી ' કવિતા કઈ રીતે લખશો ' એ શિબિરનું આયોજન થયું છે જેમાં વરિષ્ઠ ગઝલકાર પંકજ શાહ ગઝલ વિશે તથા કવયિત્રી જ્યોતિ હિરાણી ગીત વિશે માર્ગદર્શન આપશે. કવિ સંજય પંડ્યા કાવ્યનાં વિવિધ સ્વરૂપોથી વિદ્યાર્થીઓ તથા ભાવકોને પરિચિત કરાવશે .શિબિરનો સમય સવારે ૧૧થી ૧ વાગ્યા સુધીનો છે. કવિ સંજય પંડ્યા, પંકજ શાહ અને જ્યોતિ હિરાણી આ શિબિરમાં જોડાનારનું એક વોટ્સએપ ગ્રૂપ પણ બનશે જેમાં કાવ્ય લખનારાંને બે મહિના માર્ગદર્શન અપાશે. આ કાર્યક્રમ માટે સંકલન સહાય પ્રો. દીપ્તિ બૂચની છે. જો તમારે કવિતા લખતાં શીખવું હોય તો ૨૫ સપ્ટેમ્બર બુધવારે સવારે ૧૧ વાગ્યે કેઈએસ શ્રોફ કૉલેજ, ભુલાભાઈ દેસાઈ રોડ, જૈન દેરાસર સામે, કાંદીવલી પશ્ચિમના સરનામે પહોંચી જજો. આ કાર્યક્રમમાં સહુ કોઈ સહભાગી થઈ શકે છે.

ઉપનિષદ તથા મહાભારતની રસપ્રદ વાતો જાણવાનો અવસર ન ચૂકશો

મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી દ્વારા બોરીવલીના શ્રી સાઈલીલા વૅલફેર ટ્રસ્ટના ' ઝરૂખો 'ના સહયોગમાં ૨૧ સપ્ટેમ્બર શનિવારે સાંજે ૭.૨૦ વાગ્યે ' શાસ્ત્રોનું સાહિત્ય ' નામે કાર્યક્રમનું આયોજન થયું છે . આ કાર્યક્રમમાં વિદ્વાન વક્તાઓ ડૉ.નિરંજના જોષી, ઈશ્વરભાઈ પુરોહિત તથા ડૉ. જિતેન્દ્ર દવે ઉપનિષદ તથા મહાભારતના વિષયે વાત કરશે. આ કાર્યક્રમનું સંચાલન ડૉ.કલ્પના દવે કરશે. સાઈબાબા મંદિર,બીજે માળે, સાઈબાબા નગર, બોરીવલી પશ્ચિમના સરનામે યોજાયેલા આ કાર્યક્રમનું સંયોજન હિતેન આનંદપરા અને સંજય પંડ્યાએ કર્યું છે. સંકલન સહાય દેવાંગ શાહની છે. અકાદમીનો આ જાહેર કાર્યક્રમ છે. અકાદમી તથા સાઈલીલા વૅલફેર ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટીઓ સહુને જાહેર નિમંત્રણ પાઠવે છે.

કવિએ ભાષાને વાપરવાની નથી પ્રયોજવાની છે- બોરીવલીમાં ઝરૂખો કાર્યક્રમમાં કવિ વિનોદ જોશીએ કહ્યું.

ભાષા નૈસર્ગિક નથી અને લખવાનું માધ્યમ પણ કુદરતી નથી .ચિત્રકાર ચિત્ર બનાવે છે એ કુદરતી છે પણ સાહિત્યકાર કક્કો બારાખડીમાં વાત કહે છે ,જે કુદરતી નથી .સર્જક કૃત્રિમ માધ્યમનો ઉપયોગ કરે છે કારણ બારાખડી તો રચાઈ ગઈ છે અને એ રચાયેલા માધ્યમનો એણે ઉપયોગ કરવાનો છે. ફુલ સુગંધ આપે છે એ સુગંધ તાજી છે,વપરાયેલી નથી પણ શબ્દ વપરાયેલો તમારી પાસે આવે છે. કવિ ખૂબ વપરાઈને ચપટા થઈ ગયેલા શબ્દને પોતાની રીતે પ્રયોજે છે ત્યાં એનું સર્જન કાર્ય છે. અજાણી ભાષા ધ્વનિ છે અને જાણીતી ભાષા એ અર્થ છે. ચાઈનીઝ ભાષા તમને ન આવડતી હોય અને એ તમારી સામે બોલાય તો તમારા માટે એ ફક્ત ધ્વનિ છે, એનો અર્થ નથી સમજાતો એમ એમણે કહ્યું હતું. કવિએ ભાષાને વાપરવાની નથી પણ પ્રયોજવાની છે .સુગરી નો માળો 50 વર્ષ અગાઉ એવો જ હતો અને અત્યારે પણ એ જ છે પણ આપણી બારાખડી કલાક પછી અલગ અર્થ આપશે. માનવને કંઠ પહેલા મળ્યો છે. ડચકારા વગેરે શરૂમાં એ કરતો પરંતુ ભાષા પછીથી મળી છે અને ગીત એ ભાષામાં લખાયેલું છે. કવિ ગીત લખે ત્યારે યોગ્ય જગ્યાએ યોગ્ય શબ્દ વાપરવાનો હોય છે એટલે કવિ માટે પરિશીલન બહુ જ અગત્યનું છે. કવિએ ઉત્તમ વાંચવું જોઈએ અને ભાવક સમક્ષ રજૂ કરતાં પહેલાં પોતાની રચનાને પોતે જ ચકાસવી જોઈએ. ભાષા , લય, ઢાળ અને કવિકર્મને સમજાવ્યા બાદ કવિએ પોતાની કેટલીક રચનાઓ પણ રજૂ કરી હતી. સ્વરકાર કવિની રચના ન પામી શકે તો એ નબળું સ્વરાંકન કરે છે એ ભયસ્થાન તરફ પણ એમણે આંગળી ચીંધી હતી. ‌‌શરૂઆતમાં સંજય પંડ્યાએ કવિનો ટૂંકમાં પરિચય આપ્યો હતો. કવિ તરીકે મોટા ગજાના આ સર્જકે ટૂંકી વાર્તા તથા નવલકથા પણ આપી છે અને ૩૦ વર્ષ અખબારમાં કૉલમ પણ લખી છે. લગભગ દોઢ કલાકના એમના વક્તવ્યે અને કાવ્યપાઠે ઝરૂખોના ભાવકોને મંત્રમુગ્ધ કર્યા હતા. પ્રોફેસર અશ્વિન મહેતા, સંગીતનાં જાણકાર નંદિની ત્રિવેદી, ડોક્ટર કવિત પંડ્યા, પત્રકાર જયેશ ચિતલીયા કવયિત્રી પ્રતિમા પંડ્યા તથા મીતા ગોર મેવાડા , કટાર લેખક મુકેશ પંડ્યા તથા સાઈલીલા વૅલફેર ટ્રસ્ટના ટ્રસ્ટી યોગેન્દ્રભાઈ રાવલની અને અનેક ભાવકોની કાર્યક્રમમાં હાજરી હતી

AHF અને યુ.એસ. એમ્બેસી મુંબઈના સંયુક્ત ઉપક્રમે યોજાયો ખાસ કાર્યક્રમ

યુ.એસ. એમ્બેસી મુંબઈના દોસ્તી હાઉસમાં આજે એઇડ્ઝ હેલ્થકૅર ફાઉન્ડેશન (AHF)ના સંયુક્ત ઉપક્રમે 46 દેશોમાં એઇડ્ઝથી પિડાતા 2 મિલિયનથી વધુ લોકોને સારવાર અને સંભાળ આપવાનો માઇલ સ્ટોન સિદ્ધ કર્યા બદલ વિશેષ કાર્યક્રમ યોજાયો હતો. આ પ્રસંગે ડેપ્યુટી પ્રિન્સિપાલ ઑફિસર યુ.એસ. કોન્સ્યુલેટ જનરલ, મુંબઈ માઇકલ શ્રેડર, કલ્ચરલ અફેર્સ ઑફિસર અને દોસ્તી હાઉસ ચિફ રોબર્ટ એન્ડરસને હાજરી આપી હતી તથા AHF ઇન્ડિયાના કન્ટ્રી પ્રોગ્રામ ડાયરેક્ટર ડૉ. સેમ પ્રસાદ સાથે AHFના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર સજાતીય હક માટે લડત ચલાવનારા રાજપીપળાના રાજકુમાર માન્વેન્દ્રસિંહ ગોહિલે AHF અંગે વાત કરી હતી. ડૉ. સેમે AHFની કામગીરી અંગે વિગતવાર વાત કરી, એક રાષ્ટ્ર તરીકે યુ.એસ.એ.ના ભારતમાં સહકાર અંગે જણાવ્યું અને કઈ રીતે એક સમયે અને વિરોધો વચ્ચે શરૂ થયેલી લડત આજે વિશ્વના વિવિધ ખૂણે ફેલાયેલા 2 મિલિયન દર્દીઓની સંભાળ લેવા સુધી પહોંચી છે તેની પર પ્રકાશ પાડ્યો. માન્વેન્દ્રસિંહ ગોહિલે પણ જણાવ્યું કે સહકારમાં જોડાયેલી વિવિધ સંસ્થાઓ અને વ્યક્તિઓને કારણે એઈડ્ઝથી પિડાતા અનેક લોકો સુધી પહોંચવું શક્ય બન્યું છે અને આગળ પણ આ અભિયાન આ જ રીતે ચાલશે. માઇકલ શ્રેડર અને રોબર્ટ એન્ડરસને AHFના પ્રયાસને બિરદાવ્યા અને તેમના ધ્યેયમાં બનતો સહકાર આપવાની ખાતરી પણ આપી. આ ઉપરાંત કાર્યક્રમમાં AHFની કામગીરી દર્શાવતી ડૉક્યુમેન્ટરી 'કીપ ધી પ્રોમિસ' દર્શાવાઇ જેમાં નાની લડતોથી લઇને મોટાં સંમેલનો, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વિવિધ સેલિબ્રિટીઝના સહકાર ભર્યા કાર્યક્રમો, એઇડ્ઝની દવા અને સારવાર ઘટાડવાની દિશામાં થયેલી કામગીરી જેવી વિગતો ખૂબ સંવેદનનશીલ રીતે દર્શાવાઇ છે. ત્યાર બાદ 2 મિલિયન લોકો સુધી પહોંચેલી સંભાળની સિદ્ધિને માર્ક કરવા કેક કટિંગ કરવામાં આવ્યું હતું. એઈડ્ઝને સંપૂર્ણ રીતે નાબૂદ કરવાની દિશામાં કામ કારતી સંસ્થા AHFનો ઈતિહાસ અંદાજે ત્રણ દાયકા જુનો છે અને તેમાં તેમણે સાવ આંતરિયાળ વિસ્તારોમાં રહેતા લોકો સુધી પહોંચીને, ટેસ્ટિંગ, ટ્રીટમેન્ટ સાથે જાગૃતિ ફેલાવવાનું કામ કર્યું છે. આ કાર્યક્રમમાં સ્વાસ્થ્ય, સજાતીયતા અને માનવાધિકાર માટે કામ કરતી સંસ્થાના પ્રતિનિધિઓએ હાજરી આપી હતી જે એક યા બીજી રીતે AHF સાથે જોડાયેલા છે. આ ઉપરાંત કિંગડમ ઑફ નેધરલેન્ડ્ઝના ડેપ્યુટી કાઉન્સેલ જનરલ ટિએરી વાન હેલ્ડને પણ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી.

જૂની રંગભૂમિની સફર એટલે મોજના દરિયા- જૂનાં યાદગાર ગીતોએ ભાવકોને ઝૂમાવ્યાં

પ્રભુલાલ દ્વિવેદી, રસકવિ રઘુનાથ બ્રહ્મભટ્ટ અને મનસ્વી પ્રાંતિજવાળાનાં ગીતો અને સંવાદો આઠ નવ દાયકા પછી પણ લોકહૃદય પર રાજ કરે છે એવું મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીના કાંદીવલીના કાર્યક્રમમાં પૂરવાર થઈ ગયું. જૂની રંગભૂમિનાં વરિષ્ઠ અભિનેત્રી મહેશ્વરી ચૈતન્યે એક ફારસ તથા કેટલાંક ગીતો રજૂ કર્યાં હતાં. જૂની રંગભૂમિનાં એવાં જ બીજાં વરિષ્ઠ કલાકાર રજની શાંતારામ સાથે એમણે જુગલબંધી કરી ' ધનવાન જીવન માણે છે ' ગીત મંચ પર રજૂ કરી જૂની રંગભૂમિના સુવર્ણયુગને તાજો કર્યો હતો. મહેશ્વરી ચૈતન્યે ' વડીલોના વાંકે ' નાટકનાં એ વખતે ૫૦૦ જેટલા શૉ થયા હતા એવું જણાવ્યું હતું. રજની શાંતારામે પણ ' ભારી બેડાં ને હું તો નાજુકડી નાર ' સાભિનય રજૂ કર્યું હતું. એમણે 'પૈસો બોલે છે ' નાટકનાં ' આ તું નહિ તારો પૈસો બોલે છે ' અને ' તમે તો એવા ને એવા જ રહ્યા' જેવા યાદગાર સંવાદોથી બધાંને મુગ્ધ કરી દીધાં. ડૉ. હાર્દિક ભટ્ટે ૮૦/૯૦ વર્ષ અગાઉના રંગભૂમિના કેટલાક પ્રસંગો ટાંક્યા હતા. માસ્ટર અશરફખાને ગાયેલા એક ગીતને એમણે ખૂબ સરસ રીતે ગાયું હતું. બાપુલાલ નાયક, જયશંકર સુંદરી જેવા એ સમયના દિગ્ગજ કલાકારોને પણ એમણે યાદ કર્યા. ‌એ અગાઉ સંકલનકર્તા સંજય પંડ્યાએ ૧૪ મી સદીમાં જેનો આરંભ થયો એ ભવાઈ પરંપરાની વાત કરી હતી. ઈસ ૧૮૫૩ માં પારસી નાટક મંડળીએ આપણે જેને પ્રથમ ગુજરાતી રજૂઆત માનીએ છીએ એ ' રુસ્તમ સોહરાબ ' મુંબઈમાં ભજવ્યું .એ સમયે વધારે પ્રહસન લખાતાં અને ભજવાતાં.કેટલાંક પ્રહસન પારસી નાટકમાંથી પણ લેવાતાં. દેશી નાટક સમાજ ૧૮૮૯માં સ્થપાયો અને ૧૯૮૦ સુધી એ સંસ્થા જીવંત રહી. અકાદમી જૂની ધરોહરને સાચવવાના સર્વ પ્રયાસ કરે છે એવું એમણે જણાવ્યું હતું. આ કાર્યક્રમની સહયોગી સંસ્થા પ્રગતિ મિત્ર મંડળ સાહિત્યના ઉત્તમ કાર્યક્રમોના આયોજન માટે દાયકાઓથી જાણીતી છે. એના સ્થાપક પ્રતાપ વોરાને પણ સ્મૃતિ અંજલિ અપાઈ. પ્રગતિ મિત્ર મંડળ વતી ટ્રસ્ટી અનંતભાઈ મહેતાએ સ્વાગત કર્યું હતું તથા ઉપપ્રમુખ ભાવેશ મહેતાએ , પ્રતિમા પંડ્યાએ, મીનાબહેન મહેતાએ તથા અન્ય સક્રિય સભ્યોએ પેન આપી કલાકારોનું સન્માન કર્યું હતું. જૂની રંગભૂમિનાં રક્ષા દેસાઈ , શિક્ષણ ક્ષેત્રનાં ડૉ. દર્શના ઓઝા, અશ્વિનભાઈ મહેતા, ડૉ. દશરથભાઈ પટેલ, ડૉ.કવિત પંડ્યા, હર્ષિદા બોસમિયા તથા કેઈએસના ટ્રસ્ટી મંડળના વિનોદ શાહ તથા ભરતભાઈ દત્તાણીની વિશેષ હાજરી હતી.

શુક્રવારે મુંબઈમાં યોજાઇ રહી છે ભવાઇ કાર્યશાળા

વિકાસ ઘનશ્યામ નાયક, લીલી પટેલ, અનુરાગ પ્રપન્નભવાઈનો પ્રારંભ થયો અસાઈત ઠાકર દ્વારા ૧૪ મી સદીમાં. અસાઈત ઠાકરે ૩૫૦ ઉપરાંત વેશ લખ્યા.ઉત્તર ગુજરાતનાં ગામોમાં ભવાઈના વેશ નિયમિત ભજવાતા.કળાનું આ સ્વરૂપ જૂની રંગભૂમિના આગમન સાથે અને ત્યારબાદ નવી રંગભૂમિનાં લોકહૃદયમાં સ્થાનને કારણે ઝાંખું પડતું ગયું. મુંબઈમાં તો ભવાઈના કલાકારનો ઉલ્લેખ કરવો હોય તો બે ત્રણ નામથી આગળ વધાય એવી પરિસ્થિતિ નથી.મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી, આ કળાને નવી પેઢી સુધી પહોંચાડી શકાય એવું વાતાવરણ તૈયાર કરવા માગે છે . દશરથલાલ જોષી વાચનાલયના સહયોગમાં ૨૩ ઑગસ્ટ શુક્રવારે સાંજે વિલે પાર્લેમાં ૫.૩૦થી ૮.૩૦ દરમિયાન અકાદમીએ ' ભવાઈ શિબિર' નું આયોજન કર્યું છે. વરિષ્ઠ કલાકાર લીલી પટેલ તથા અનુરાગ પ્રપન્ન અને ભવાઈ જેમના પરિવારમાં ઊતરી આવી છે એવા વિકાસ ઘનશ્યામ નાયક રજૂઆત દ્વારા માર્ગદર્શન આપશે આ કાર્યક્રમ જાહેર જ છે પણ અભિનય અને ગાનમાં રસ ધરાવતા વિદ્યાર્થીઓ તથા ભાવકો સંકલનકર્તા સંજય પંડ્યાનો 9821060943 પર સંપર્ક કરી નામ નોંધાવશે તો એમને શિબિર દરમિયાન ભજવણી કરવાની સ્ક્રીપ્ટ વ્હોટસએપ ગ્રૂપ મારફત મળી જશે. આ કાર્યક્રમ માટે સ્થળ સૌજન્ય કલાગુર્જરીનું છે તથા હેમાંગ જાંગલા અને અમૃત માલદેનો આયોજન માટે સહયોગ મળ્યો છે. તો શુક્રવારે સાંજે પહોંચી જજો દશરથલાલ જોષી વાચનાલય, સ્ટેશન રોડ, વિલે પાર્લે પશ્ચિમના સરનામે

મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી આયોજિત પારિતોષિક અર્પણ સમારંભની તમામ વિગત

વિશ્વ ગુજરાતી ભાષા દિવસની ઉજવણી નિમિત્તે મહારાષ્ટ્ર શાસન સાંસ્કૃતિક કાર્ય વિભાગ અને મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમીએ પારિતોષિક અર્પણ સમારંભનું આયોજન કર્યું છે. આ સમારંભ શનિવાર ૨૪ ઑગસ્ટે સાંજે ૬.૩૦ વાગ્યે પી.ડી. બૅન્કવેટ્સ હૉલ, પાંચમે માળે, પુ. લ. દેશપાંડે મહારાષ્ટ્ર કલા અકાદમી, રવીન્દ્ર નાટ્યમંદિર પરિસર, પ્રભાદેવી-દાદર ખાતે યોજાશે. અકાદમી દ્વારા વર્ષ ૨૦૨૩-૨૪નાં વિવિધ પારિતોષિકો જાહેર કરવામાં આવે છે. ગુજરાતી અને મરાઠી સાહિત્યકારને અપાતું કવિ નર્મદ પારિતોષિક ઈશ્વર પરમાર તથા બાબા ભાંડને જાહેર કરવામાં આવે છે. મહારાષ્ટ્રસ્થિત પ્રતિભાને વિવિધ શ્રેણીમાં અપાતા જીવનગૌરવ પારિતોષિક અંતર્ગત સાહિત્ય ક્ષેત્રે તારિણીબહેન દેસાઈ; કલા ક્ષેત્રે લીલી પટેલ; પત્રકારત્વ ક્ષેત્રે અક્ષય અંતાણી તથા સંસ્થાઓમાં સોરાષ્ટ્ર ટ્રસ્ટ - કવિતા દ્વિમાસિકની પસંદગી કરવામાં આવી છે. સર્વોત્તમ પુસ્તકોને પુરસ્કાર પ્રદાન કરવાની અકાદમીની યોજના અન્વયે કવિતા, નવલકથા, નિબંધ, અનુવાદ તથા નવોદિત લેખક વિભાગમાં વાઙમય પારિતોષિક એનાયત કરવામાં આવશે. કવિતા વિભાગમાં ઉદયન ઠક્કરના `રાવણહથ્થો' કાવ્યસંગ્રહને પ્રથમ તથા પ્રદીપ સંઘવીના `કારવી' કાવ્યસંગ્રહને દ્વિતીય ઈનામ મળે છે. નવલકથા વિભાગમાં દ્વિતીય ઈનામ નિરંજન જી. મહેતાની `અતિથિ દેવો ભવ' નવલકથાને અપાશે. લલિત નિબંધમાં નીલા સંઘવીના `નવા જમાનાની નવી વાતો' પુસ્તકને પ્રથમ ઈનામ મળશે. અનુવાદમાં વૈશાલી ત્રિવેદી અનુવાદિત `નટસમ્રાટ' નાટકની પસંદગી થઈ છે ( મૂળ લેખક: વિ.વા.શિરવાડકર ) . ‌ નવોદિત લેખક વિભાગમાં પ્રથમ ઈનામ `ઝાકળ ભીની વાતો' પુસ્તક માટે મિતા ગોર મેવાડાને તથા દ્વિતીય ઈનામ `આત્મમંથન' પુસ્તક માટે મમતા પટેલને એનાયત કરવામાં આવશે. તમામ એવૉર્ડ વિજેતાઓને સાંસ્કૃતિક બાબતો વિભાગના મંત્રી તથા અકાદમીના પ્રમુખ મા. સુધીર મુનગંટીવાર તથા અકાદમીના કાર્યાધ્યક્ષ સ્નેહલ મુઝુમદાર તરફથી અભિનંદન પાઠવવામાં આવે છે. જીવનગૌરવ તથા નર્મદ પારિતોષિકમાં રૂ. ૫૧,૦૦૦/-ની રાશિ જ્યારે વાઙમય પારિતોષિક અંતર્ગત પ્રથમ ઈનામમાં રૂ. ૧૫,૦૦૦/-ની અને દ્વિતીય ઈનામમાં રૂ. ૧૦,૦૦૦/-ની રાશિ, સન્માનપત્ર અને સ્મૃતિચિહ્નનો સમાવેશ થાય છે. પારિતોષકની પસંદગીમાં અકાદમીનાં વરિષ્ઠ સભ્યો દિનકર જોષી, દીપક મહેતા અને વર્ષા અડાલજાના માર્ગદર્શનમાં અકાદમી સભ્યોની સમિતિએ નિર્ણાયક તરીકે સેવા આપી હતી.

જૂની ગુજરાતી રંગભૂમિની સફરે જવું છે? તો રવિવારે પહોંચી જજો કાંદિવલીમાં

રજની શાંતારામ, હાર્દિક ભટ્ટ, સ્નેહલ મુઝુમદાર અને મહેશ્વરી ચૈતન્ય આમ તો ગુજરાતી જૂની રંગભૂમિની વાત રજૂ કરવી હોય તો ૧૮૫૩ના વર્ષથી શરૂઆત કરવી પડે પણ માસ્ટર અશરફખાન, પ્રભુલાલ દ્વિવેદી કે રસકવિ રઘુનાથ બ્રહ્મભટ્ટની વાત માંડવી હોય તો ૧૯ મી સદીના અંતના અને ૨૦ મી સદીના પ્રારંભના વર્ષોની વાત કરવી પડે. મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ગુજરાતી સાહિત્ય અકાદમી દ્વારા પ્રગતિ મિત્ર મંડળ ( બોરીવલી -કાંદીવલી)ના સહયોગમાં યોજાયેલા કાર્યક્રમમાં એક એવા સમયના ગીત , સંગીત અને અભિનય રજૂ થવાનાં છે જે તમને ૭૦ વર્ષ કે ૧૦૦ વર્ષ જૂના સમયમાં લઈ જશે. ૧૮ ઑગસ્ટ રવિવારે સાંજે પાંચ વાગ્યે ( સમયસર ) બીજે માળે લોહાણા મહાજન વાડી, એસ વી રોડ, કાંદીવલી પશ્ચિમના સરનામે યોજાયેલા આ કાર્યક્રમમાં મહેશ્વરી ચૈતન્ય તથા રજની શાંતારામ જૂની રંગભૂમિના ફારસ તથા ' મીઠા લાગ્યા છે મને રાતના ઉજાગરા....' કે ' નાગરવેલીઓ રોપાવ..'જેવા સદાબહાર ગીતો રજૂ કરશે. મ્યઝિકોલોજીસ્ટ અને જૂની રંગભૂમિ તથા ફિલ્મોના અભ્યાસી ડૉ.હાર્દિક ભટ્ટ ગાન અને સંચાલન બેઉ મોરચા સંભાળશે. અકાદમીના કાર્યાધ્યક્ષ સ્નેહલ મુઝુમદાર વિશેષ હાજરી આપશે અને માસ્ટર અશરફખાનની ગાયેલી કેટલીક રચનાઓનું ગાન કરશે. સંજય પંડ્યાની પરિકલ્પના અને સંકલન ધરાવતો આ કાર્યક્રમ સમગ્રપણે જોતાં જૂની રંગભૂમિની સફરે લઈ જતું એક અફલાતૂન પેકેજ છે જેને મુંબઈના ભાવકો ચૂકશે તો અફસોસ થશે. વળી સાથે ૭૦ વર્ષથી વધુ જૂની સંસ્થા પ્રગતિ મિત્ર મંડળ છે એટલે આયોજનમાં કચાશ નથી. આ જાહેર કાર્યક્રમમાં સમયસર પહોંચી જશો કારણ બેઠક વ્યવસ્થા વહેલો એ પહેલોના ધોરણે છે.