ગણેશોત્સવ દરમિયાન જળ પ્રદૂષણને ઘટાડવાના પ્રયત્નમાં, મહારાષ્ટ્ર સરકારે 23 જુલાઈના મુંબઈ હાઈ કૉર્ટને સૂચિત કર્યું કે હવે રાજ્યમાં સ્થાનિક નગર નિકાયો દ્વારા ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવેલા કૃત્રિમ તળાવોમાં 5 ફૂટ સુધીની બધી ગણેશ મૂર્તિઓનું વિસર્જન ફરજિયાત રહેશે.
ફાઈલ તસવીર
ગણેશોત્સવ દરમિયાન જળ પ્રદૂષણને ઘટાડવાના પ્રયત્નમાં, મહારાષ્ટ્ર સરકારે 23 જુલાઈના મુંબઈ હાઈ કૉર્ટને સૂચિત કર્યું કે હવે રાજ્યમાં સ્થાનિક નગર નિકાયો દ્વારા ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવેલા કૃત્રિમ તળાવોમાં 5 ફૂટ સુધીની બધી ગણેશ મૂર્તિઓનું વિસર્જન ફરજિયાત રહેશે.
પર્યાવરણીય પ્રભાવ પર ચિંતા
આ જાહેરાત રોહિત મનોહર દ્વારા દાખલ કરાયેલી જાહેર હિતની અરજી (PIL)નો જવાબ આપતા એડવોકેટ જનરલ ડૉ. બિરેન્દ્ર સરાફે આ નિવેદન આપ્યું હતું, જેમાં તેમણે કુદરતી જળાશયોમાં પ્લાસ્ટર ઓફ પેરિસ (POP) મૂર્તિઓના વિસર્જનની પર્યાવરણીય અસર અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી.
ADVERTISEMENT
"અત્યાર સુધી, વિસર્જન માટે કૃત્રિમ તળાવોનો ઉપયોગ વૈકલ્પિક હતો. પરંતુ કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ (CPCB) ની માર્ગદર્શિકા મુજબ, હવે 5 ફૂટ ઊંચાઈ સુધીની મૂર્તિઓનું સ્થાનિક અધિકારીઓ દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલા કૃત્રિમ તળાવોમાં વિસર્જન કરવું પડશે," ડૉ. સરાફે મુખ્ય ન્યાયાધીશ આલોક આરાધે અને ન્યાયાધીશ સંદીપ માર્નેની બેન્ચને જણાવ્યું હતું.
5 ફૂટથી ઓછી ઊંચાઈ ધરાવતી લગભગ 1,95,000 મૂર્તિઓ
જ્યારે કોર્ટ દ્વારા પૂછવામાં આવ્યું કે મુંબઈમાં સામાન્ય રીતે કેટલી મૂર્તિઓનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે, ત્યારે સરાફે સરકારી ડેટા ટાંકીને કહ્યું કે ઉત્સવ દરમિયાન 5 ફૂટથી ઓછી ઊંચાઈ ધરાવતી લગભગ 1,95,000 મૂર્તિઓ અને 10 ફૂટથી વધુ ઊંચાઈ ધરાવતી 7,000 મૂર્તિઓનું વિસર્જન કરવામાં આવે છે.
આમાં ૫ થી ૧૦ ફૂટ ઉંચી ૩,૮૬૫ મૂર્તિઓ અને ૧૦ ફૂટથી ઉપરની ૩,૯૯૮ મૂર્તિઓનો સમાવેશ થાય છે. આ ઊંચી મૂર્તિઓથી થતા પ્રદૂષણ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરતા, કોર્ટે પૂછ્યું કે શું તેમને સમાવવા માટે પૂરતા ઊંડા કૃત્રિમ તળાવો બનાવવાનું તકનીકી રીતે શક્ય છે? "શું તમે ૧૦ ફૂટ ઊંચી મૂર્તિઓ માટે ૨૫ ફૂટ ઊંડું તળાવ બનાવી શકો છો?" બેન્ચે પૂછ્યું.
"દ્રાવ્ય પદાર્થોથી બનેલી મૂર્તિઓ માટે તમારે પર્યાવરણીય રીતે સલામત ઉકેલ શોધવો પડશે," કોર્ટે કહ્યું, અને રાજ્યને આગામી સુનાવણીમાં તેનો પ્લાન રજૂ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો.
ઉલ્લેખનીય છે કે, પર્યાવરણનું સંતુલન જાળવી રાખીને ચોક્કસ ઊંચાઈની ઘરેલુ ગણેશમૂર્તિઓનું કૃત્રિમ તળાવમાં વિસર્જન કરવામાં આવશે, જ્યારે સાર્વજનિક ગણેશોત્સવ મંડળોની મોટી મૂર્તિઓનું પરંપરાગત સમુદ્રમાં વિસર્જન કરવામાં આવશે જેના માટે પર્યાવરણ જળવાઈ રહે એ વિશે જરૂરી પગલાં લેવામાં આવશે એવું સોગંદનામું ગઈ કાલે રાજ્ય સરકારે મુંબઈ હાઈ કોર્ટમાં રજૂ કર્યું હતું. હાઈ કોર્ટે ગઈ કાલે આ કેસની સુનાવણી સાંભળ્યા બાદ આ મામલાની સુનાવણી આજે રાખવામાં આવી છે.
બૃહન્મુંબઈ સાર્વજનિક ગણેશોત્સવ સમન્વય સમિતિના અધ્યક્ષ નરેશ દહિબાવકરે ‘મિડ-ડે’ને કહ્યું હતું કે ‘અમારું માનવું છે કે રાજ્ય સરકારે PoP ગણેશમૂર્તિઓનાં વિસર્જન વિશે હાઈ કોર્ટમાં યોગ્ય વલણ રજૂ કર્યું છે જેના આધારે હાઈ કોર્ટ મોટી સાર્વજનિક મૂર્તિઓને સમુદ્રમાં વિસર્જનને મંજૂરી આપશે એવો અમારો વિશ્વાસ છે. અમે રાજ્યના પ્રધાન આશિષ શેલારને PoP ગણેશમૂર્તિઓનાં વિસર્જન વિશે કેટલીક ભલામણો કરી હતી. અમને આશા છે કે હાઈ કોર્ટનો અંતિમ આદેશ સાર્વજનિક ગણેશ મંડળ માટે સકારાત્મક રહેશે.’
