વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કનાનાસ્કિસમાં આયોજિત થનારા G-7 શિખર સમ્મેલનમાં ભાગ લેવા માટે સોમવારે સાઈપ્રસથી કૅનેડા રવાના થઈ ગયા છે. ભારતના ઑપરેશન સિંદૂર બાદ આ પીએમ મોદીનો પહેલી વિદેશી પ્રવાસ છે, જ્યાં તેઓ વૈશ્વિક નેતાઓ સાથે વાતચીત કરશે.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (ફાઈલ તસવીર)
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કનાનાસ્કિસમાં આયોજિત થનારા G-7 શિખર સમ્મેલનમાં ભાગ લેવા માટે સોમવારે સાઈપ્રસથી કૅનેડા રવાના થઈ ગયા છે. ભારતના ઑપરેશન સિંદૂર બાદ આ પીએમ મોદીનો પહેલી વિદેશી પ્રવાસ છે, જ્યાં તેઓ વૈશ્વિક નેતાઓ સાથે વાતચીત કરશે. આ સમ્મેલનમાં ભાગ લેવા માટે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ, ઇટલીની પીએમ જ્યૉર્જિયા મિલોની અને ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુએલ મૈક્રોં કૅનેડા પહોંચી ગયા છે.
એક મંચ પર હશે મોદી-ટ્રમ્પ
કૅનેડાના વડાપ્રધાન માર્ક કાર્નીના ઇન્વાઈટ પર પીએમ મોદી 16-17 જૂનના G-7 શિખર સમ્મેલનમાં ભાગ લેશે. આ શિખર સમ્મેલન દરમિયાન વડાપ્રધાન દ્વિપક્ષીય બેઠકો પણ કરશે અને અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સાથે પણ તેમની મુલાકાત થઈ શકે છે. જો કે, હાલ વિદેશ મંત્રાલય તરફથી આની કોઈ પુષ્ટિ કરવામાં આવી નથી. પણ તેમ છતાં ઑપરેશન સિંદૂર બાદ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે બદલાયેલા ઘટનાક્રમમાં બન્ને નેતાઓની મુલાકાત ખૂબ જ મહત્ત્વની હોઈ શકે છે.
ADVERTISEMENT
રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે ઑપરેશન સિંદૂર દરમિયાન ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે મધ્યસ્થી હોવાનો દાવો કર્યો હતો અને યુદ્ધવિરામનો શ્રેય લીધો હતો. પાકિસ્તાને પણ ટ્રમ્પના આ પગલાનું સ્વાગત કર્યું હતું. પરંતુ ભારતે કોઈપણ ત્રીજા પક્ષની દખલગીરીને નકારી કાઢી હતી. ભારતનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાનની વિનંતી પછી ભારત યુદ્ધવિરામ માટે સંમત થયું હતું. ખાસ વાત એ છે કે ટ્રમ્પે ભારતના કોઈપણ સત્તાવાર નિવેદન પહેલાં જ સોશિયલ મીડિયા પર બંને દેશો વચ્ચે યુદ્ધવિરામની જાહેરાત કરી હતી.
યુદ્ધવિરામ પર ટ્રમ્પનું વક્તવ્ય
ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધવિરામ પર ટ્રમ્પનું વક્તવ્ય હજુ પણ ચાલુ છે. તેમણે ઇઝરાયલ અને ઈરાન તણાવ દરમિયાન પણ આ નિવેદનનું પુનરાવર્તન કર્યું અને કહ્યું કે જેમ તેમણે ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામ લાવ્યો હતો, તેમ તેઓ ઇઝરાયલ-ઈરાન વચ્ચે પણ યુદ્ધવિરામ લાવશે. તેમનો દાવો છે કે તેમણે વ્યાપારિક દબાણ લાવીને ભારત અને પાકિસ્તાનને યુદ્ધવિરામ માટે રાજી કર્યા હતા.
આવી સ્થિતિમાં, પીએમ મોદી G-7 જેવા વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ પર વિશ્વ સમક્ષ યુદ્ધવિરામ પર ભારતનો પક્ષ રજૂ કરી શકે છે. ઉપરાંત, તેમની વાતચીતમાં આતંકવાદ સામે ભારતની શૂન્ય સહિષ્ણુતા નીતિ અને પાકિસ્તાનના પ્રોક્સી યુદ્ધનો પણ ઉલ્લેખ થઈ શકે છે. ભારતે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે જો ભવિષ્યમાં કોઈ આતંકવાદી હુમલો થશે તો તેના માટે પાકિસ્તાની સેના સીધી રીતે જવાબદાર રહેશે. ઉપરાંત, ભારત હવે તેને યુદ્ધ ગણશે, પ્રોક્સી વોર નહીં અને તે મુજબ જવાબ આપશે.
કોઈપણ ત્રીજા પક્ષ દ્વારા મધ્યસ્થી સ્વીકાર્ય નથી
કેનેડામાં બેઠક દરમિયાન, પીએમ મોદી યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સમક્ષ ભારતનું વલણ સ્પષ્ટ કરી શકે છે. કારણ કે ભારત ક્યારેય કાશ્મીર મુદ્દા પર કોઈપણ ત્રીજા પક્ષની મધ્યસ્થી સ્વીકારતું નથી. ઉપરાંત, આ વખતે ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે કાશ્મીર વાતચીતનો મુદ્દો નથી અને હવે ફક્ત POK પાકિસ્તાનને પરત કરવાના મુદ્દા પર જ વાતચીત થશે.
બંને નેતાઓની મુલાકાત ભારતની સાર્વભૌમત્વ અને વિદેશ નીતિને ઉજાગર કરવાની તક બની શકે છે. ખાસ કરીને જ્યારે ટ્રમ્પે કાશ્મીર અને યુદ્ધવિરામના મુદ્દા પર અનિચ્છનીય મધ્યસ્થી કરવાની તેમની ઓફરનો પુનરોચ્ચાર કર્યો છે. ભારત કહી શકે છે કે યુદ્ધવિરામ પાકિસ્તાનની લશ્કરી નબળાઈ અને ભારતની બદલો લેવાની કાર્યવાહીનું પરિણામ હતું અને તેમાં અમેરિકાની કોઈ ભૂમિકા નથી.
શસ્ત્રો અને ટેરિફનો મુદ્દો
G-7 સમિટ ઑપરેશન સિંદૂર દરમિયાન ભારતની ટેકનિકલ અને લશ્કરી ક્ષમતાઓ વિશે દુનિયાને જણાવવાની પણ તક હશે, જેથી અંદરથી પાકિસ્તાનને ટેકો આપતા દેશોને અરીસો દેખાડી શકાય. આ ઉપરાંત, ભવિષ્યમાં શસ્ત્રો અને ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફરના મુદ્દા પર પીએમ મોદીની વૈશ્વિક નેતાઓ સાથેની વાતચીત પણ શક્ય છે.
ખાસ કરીને અમેરિકા સાથે ટેરિફ વિવાદ ચર્ચાનો એક મહત્વપૂર્ણ મુદ્દો બની શકે છે, કારણ કે ટ્રમ્પે ભારતના ઊંચા ટેરિફની ટીકા કરતી વખતે પારસ્પરિક ટેરિફ નીતિની જાહેરાત કરી છે. આ પછી, ભારતે જવાબમાં કેટલાક અમેરિકન ઉત્પાદનો પર ટેરિફ ઘટાડી દીધા છે. પરંતુ હજુ સુધી આ મુદ્દા પર બંને દેશો વચ્ચે કોઈ નક્કર સહમતિ બની નથી.
