India-US Trade Row: અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત પર આયાત શુલ્ક વધારવાની ધમકી આપી છે, જેના પર ભારતે તીવ્ર પ્રતિક્રિયા આપી છે; વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું…`અમેરિકા પોતે રશિયા સાથે વ્યાપાર કરી રહ્યું છે`
પ્રતીકાત્મક ફાઇલ તસવીર
ભારત (India)ના હિતની વિરુદ્ધ સતત નિવેદનો આપતા અમેરિકા (United States of America)ના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ (Donald Trump) બધી રાજદ્વારી મર્યાદાઓ વટાવી દીધી છે. વેપાર કરાર (India-US Trade Row) અંગે ભારત સરકાર (Indian Government)ના અડગ વલણને જોઈને રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે હવે ભારતીય આયાત પર ડ્યુટી દરોમાં વધુ વધારો કરવાની ધમકી આપી છે. જોકે, તેમની આદત મુજબ તેમણે ન તો કહ્યું છે કે ડ્યુટી દરોમાં આ વધારો કેટલો હશે અથવા તે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના ભારત પર દંડ લાદવાના અગાઉના નિર્ણયથી અલગ હશે કે નહીં. પરંતુ આ વખતે ભારતે ટ્રમ્પના જૂના નિવેદનોનો કોઈ માપદંડ જવાબ આપ્યો નથી પરંતુ તેને સીધો નકારી કાઢ્યો છે અને તેને અન્યાયી અને ગેરવાજબી ગણાવ્યો છે. ભારતે અમેરિકા અને યુરોપિયન દેશોને પણ અરીસો બતાવ્યો છે કે તેઓ હજુ પણ તેમની જરૂરિયાતો માટે રશિયા (Russia) સાથે કેવી રીતે વ્યવસાય કરી રહ્યા છે.
વિદેશ મંત્રાલય (Foreign Ministry)ના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે કહ્યું છે કે, યુક્રેન યુદ્ધની શરૂઆતથી જ અમેરિકા અને યુરોપિયન દેશો ભારતને નિશાન બનાવી રહ્યા છે. હકીકતમાં, યુક્રેન યુદ્ધ પછી વિશ્વના પરંપરાગત તેલ બજારોમાંથી ક્રૂડ તેલ યુરોપ મોકલવાનું શરૂ થયું ત્યારે જ ભારતે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે કહ્યું કે, ‘ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદે છે જેથી તે તેના લોકોને પોષણક્ષમ દરે બળતણ પૂરું પાડી શકે. પરંતુ હકીકત એ છે કે જે દેશો ભારત પર આરોપ લગાવી રહ્યા છે તેઓ પોતે રશિયા સાથે વેપાર કરી રહ્યા છે. જ્યારે, આવું કરવું તેમના માટે રાષ્ટ્રીય હિતનો વિષય નથી.’
ADVERTISEMENT
રણધીર જયસ્વાલે વધુમાં કહ્યું કે, યુરોપિયન યુનિયનનો ૨૦૨૪માં રશિયા સાથે ૬૭.૫ બિલિયન યુરોનો દ્વિપક્ષીય વેપાર હતો. આ ભારતના રશિયા સાથેના કુલ વેપાર કરતા વધુ છે. યુરોપ અને રશિયા વચ્ચે હજુ પણ ખાતર, ખાણકામ ઉત્પાદનો, રસાયણો, લોખંડ અને સ્ટીલ વગેરેનો વેપાર થઈ રહ્યો છે. જ્યાં સુધી અમેરિકાનો સવાલ છે, તે હજી પણ રશિયા પાસેથી યુરેનિયમ ખરીદી રહ્યું છે. તે તેના ઇલેક્ટ્રિક વાહન ઉદ્યોગ માટે રશિયા પાસેથી પેલેડિયમ ખરીદી રહ્યું છે. આવી પૃષ્ઠભૂમિમાં, ભારતને નિશાન બનાવવું અન્યાયી અને અન્યાયી છે. અન્ય દેશોની જેમ, ભારત પણ તેના રાષ્ટ્રીય હિતો અને આર્થિક સુરક્ષા અનુસાર પગલાં લેશે.
રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે સોશિયલ મીડિયા સાઇટ ટ્રુથ સોશિયલ પર સંદેશ લખ્યા બાદ ભારતની પ્રતિક્રિયા આવી. આમાં ટ્રમ્પે પોતાની સામાન્ય શૈલીમાં લખ્યું કે, ‘ભારત રશિયા પાસેથી માત્ર મોટી માત્રામાં તેલ જ ખરીદી રહ્યું નથી પરંતુ ખરીદેલા મોટાભાગના તેલને ખુલ્લા બજારમાં વેચીને પણ મોટો નફો કમાઈ રહ્યું છે. તેમને કોઈ પરવા નથી કે યુક્રેનમાં રશિયન શસ્ત્રોથી કેટલા લોકો માર્યા જઈ રહ્યા છે. આ કારણે, હું ભારત પર ડ્યુટીમાં ભારે વધારો કરવા જઈ રહ્યો છું.’
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ છેલ્લા ૮-૯ દિવસથી ટ્રુથ સોશિયલ દ્વારા ભારત વિશે આવા વાંધાજનક નિવેદનો આપી રહ્યા છે.
ગયા અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં, જ્યારે ટ્રમ્પે ભારત પર રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો, ત્યારે વિદેશ મંત્રાલયે આનો ખૂબ જ સાવધાનીપૂર્વક જવાબ આપ્યો હતો. જે દિવસે યુએસ વહીવટીતંત્રે ભારતીય આયાત પર ૨૫ ટકા ડ્યુટી લાદી હતી, તે દિવસે ટ્રમ્પે ખાસ કરીને ભારત વિરુદ્ધ એક પોસ્ટ પોસ્ટ કરી હતી. તેમાં તેમણે લખ્યું હતું કે, જો ભારત અને રશિયા તેમના મૃત અર્થતંત્ર સાથે ડૂબી જાય તો મને ચિંતા નથી.
સોમવારે ભારતે જે રીતે પ્રતિક્રિયા આપી છે, તે સ્પષ્ટ છે કે તે હવે રાજદ્વારી વિચારણાઓનું પાલન કરશે નહીં. ટ્રમ્પનું નિવેદન પણ તેમના અગાઉના નિવેદનોની જેમ અસ્પષ્ટ છે. અગાઉ તેમણે કહ્યું હતું કે ડ્યુટી (૨૫ ટકા)ની સાથે ભારત પર એક અલગ દંડ લાદવામાં આવશે. પરંતુ આજ સુધી દંડનો દર શું હશે તે સ્પષ્ટ નથી.
તેવી જ રીતે, સોમવારે તેમણે કરેલી જાહેરાતમાં પણ અસ્પષ્ટતા છે. પરંતુ એ સ્પષ્ટ છે કે આ નિવેદન ભારત પર વેપાર કરાર માટે દબાણ કરવા માટે પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભારતના અગ્રણી આર્થિક થિંક ટેન્ક GTRIએ ટ્રમ્પના નિવેદન પર કહ્યું કે, તે સંપૂર્ણપણે ખોટું છે. સૌ પ્રથમ, ભારત ક્રૂડ ઓઇલ નિકાસ કરતું નથી. ભારત રિફાઇન્ડ પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોની નિકાસ કરે છે.
ઘણા દેશો આયાતી ક્રૂડ ઓઇલમાંથી બનેલા ડીઝલ, ATF વગેરે ખરીદે છે. બીજું, રશિયા દ્વારા ઉત્પાદિત તેલનો સૌથી મોટો ખરીદદાર ભારત નહીં પણ ચીન છે. પરંતુ, ટ્રમ્પ ચીનની નિંદા કરવા માંગતા નથી.
