જાપાન અને ચીન આવા સમયે ભારતની ચિંતાઓને સમજવામાં મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. આ બંને દેશો પોતે ટ્રમ્પની મનસ્વી ટૅરિફ રાજદ્વારીનો ભોગ બન્યા છે. તેથી, ભારતને આશા છે કે આ બંને દેશો ભારતનો કેસ સમજશે.
તસવીર સૌજન્ય મિડ-ડે
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની જાપાન અને ચીન યાત્રા વૈશ્વિક કૂટનીતિમાં એક મહત્ત્વપૂર્ણ વળાંક સાબિત થવા જઈ રહી છે. ૨૯ ઓગસ્ટથી શરૂ થયેલી આ મુલાકાત એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે ટ્રમ્પની ટૅરિફ ગુંડાગીરીએ ભારતીય રાજદ્વારી અને વિદેશ નીતિને કઠિન કસોટીમાં મૂકી દીધી છે. આવા નાજુક સમયે, ભારત આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર એક એવા સાથીની શોધમાં છે જે અમેરિકા સાથેના ભારતના મુદ્દાઓને વિકાસશીલ દેશના દ્રષ્ટિકોણથી જુએ.
જાપાન અને ચીન આવા સમયે ભારતની ચિંતાઓને સમજવામાં મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. આ બંને દેશો પોતે ટ્રમ્પની મનસ્વી ટૅરિફ રાજદ્વારીનો ભોગ બન્યા છે. તેથી, ભારતને આશા છે કે આ બંને દેશો ભારતનો કેસ સમજશે.
ADVERTISEMENT
આ પૃષ્ઠભૂમિમાં, જાપાન અને શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠન (SCO) સમિટ માટે પીએમ મોદીની ચીનની મુલાકાત માત્ર ભારતની વ્યૂહાત્મક સ્વાયત્તતાને જ રેખાંકિત કરતી નથી, પરંતુ ટ્રમ્પની નીતિઓનો સૂક્ષ્મ જવાબ પણ આપે છે.
જાપાન: આર્થિક ભાગીદારીનો એક નવો અધ્યાય
પીએમ મોદીની મુલાકાતનો પહેલો પડાવ જાપાન છે. તેઓ શુક્રવારે જાપાન પહોંચ્યા. પીએમ નરેન્દ્ર મોદી ૧૫મા ભારત-જાપાન વાર્ષિક સમિટમાં જાપાનના વડા પ્રધાન શિગેરુ ઇશિબાને મળી રહ્યા છે. આ તેમની જાપાનની આઠમી મુલાકાત છે અને ઇશિબા સાથેની પ્રથમ શિખર બેઠક છે.
બંને દેશો વચ્ચે ખાસ વ્યૂહાત્મક અને વૈશ્વિક ભાગીદારીને વધુ મજબૂત બનાવવા પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે. જાપાન ભારતનો વિદેશી સીધા રોકાણ (FDI)નો પાંચમો સૌથી મોટો સ્ત્રોત છે, જે ડિસેમ્બર 2024 સુધીમાં $43.2 બિલિયનનું રોકાણ કરશે. સુઝુકી મોટર જેવી જાપાની કંપનીઓ આગામી દાયકામાં ભારતમાં 10 ટ્રિલિયન યેન ($68 બિલિયન)નું રોકાણ કરવાની યોજના ધરાવે છે.
જાપાન ભારતની આર્થિક પ્રગતિ માટે એક વિશ્વસનીય ભાગીદાર છે. ભારતને મેટ્રો ટ્રેન અને બુલેટ ટ્રેન ટેકનોલોજી આપનાર જાપાને ભાગ્યે જ અમેરિકા જેવી ભારત સાથે ગુંડાગીરીની નીતિઓનો આશરો લીધો છે. ઊંડા સાંસ્કૃતિક અને આર્થિક સંબંધો ધરાવતા જાપાને ભારતની જરૂરિયાતો સમજી છે અને મદદ કરી છે.
ટ્રમ્પના ટૅરિફ પછી, ભારત યુએસ બજાર પર નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે સેમિકન્ડક્ટર, AI જેવા ક્ષેત્રોમાં જાપાન સાથે સહયોગ વધારી રહ્યું છે. આ પગલું ટ્રમ્પને સંદેશ છે કે ભારત વૈકલ્પિક આર્થિક ભાગીદારો શોધી શકે છે. જાપાની કંપનીઓ ભારતમાં રોકાણ કરવા આતુર છે, જે ભારતને વૈશ્વિક ઉત્પાદન કેન્દ્ર બનાવવાના સ્વપ્નને વધુ મજબૂત બનાવે છે. આ પીએમ મોદીના મેક ઇન ઇન્ડિયાના સ્વપ્ન સાથે પણ સુસંગત છે.
પીએમ મોદીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે જાપાન ભારતના રાષ્ટ્રીય હિતો અને પ્રાથમિકતાઓને આગળ ધપાવશે.
શુક્રવારે ટોક્યોમાં એક બિઝનેસ ફોરમને સંબોધતા, પીએમ મોદીએ કહ્યું કે જાપાનની ટેકનોલોજી અને ભારતની પ્રતિભા મળીને આ સદીની ટેકનોલોજીકલ ક્રાંતિનું નેતૃત્વ કરી શકે છે. મોદીએ એમ પણ કહ્યું કે ભારત ગ્લોબલ સાઉથમાં જાપાની વ્યવસાય માટે "સ્પ્રિંગબોર્ડ" છે.
તેમણે કહ્યું કે ભારત અને જાપાન રોબોટિક્સ, સેમિકન્ડક્ટર, શિપબિલ્ડિંગ અને પરમાણુ ઉર્જાના ક્ષેત્રોમાં સફળ ઓટો સેક્ટર ભાગીદારીની નકલ કરી શકે છે. પ્રધાનમંત્રી મોદીએ સ્વીકાર્યું કે જાપાન હંમેશા ભારતની વિકાસ યાત્રામાં એક મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર રહ્યું છે.
તેમણે કહ્યું કે મેટ્રોથી લઈને મેન્યુફેક્ચરિંગ, સેમિકન્ડક્ટરથી લઈને સ્ટાર્ટઅપ્સ સુધીના દરેક ક્ષેત્રમાં ભારત-જાપાન ભાગીદારી પરસ્પર વિશ્વાસનું પ્રતીક બની ગઈ છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત અને જાપાન ગ્લોબલ સાઉથ, ખાસ કરીને આફ્રિકાના વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપી શકે છે.
QUAD માં અમેરિકાને સંદેશ
પીએમ મોદીની જાપાન મુલાકાતનો ઉદ્દેશ્ય QUAD (ભારત, જાપાન, અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા)માં અમેરિકાની શક્તિને સંતુલિત કરવાનો છે. અમેરિકા ઉપરાંત, ભારત અને જાપાન પણ ક્વાડના સભ્યો છે. જાપાનને વિશ્વાસમાં લઈને, ભારત આ પ્લેટફોર્મ પર અમેરિકાને પણ સંદેશ આપવા માંગે છે. આ માટે, જાપાનના પીએમ શિગેરુ ઇશિબા સાથે મુલાકાત મહત્વપૂર્ણ છે.
એ નોંધનીય છે કે અમેરિકાએ જાપાન પર પણ ટૅરિફ લાદ્યા છે. આ રીતે, જાપાન પણ ટ્રમ્પની અન્યાયી વેપાર નીતિઓની અપેક્ષા રાખે છે. ચોક્કસપણે, જાપાન ટૅરિફના મામલે ભારતના કેસને પણ ગંભીરતાથી જોશે. જાપાન અમેરિકા સાથેના તેના ટૅરિફ મુદ્દાને ઉકેલવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે પરંતુ હઠીલા અમેરિકન નીતિઓને કારણે તેમાં સફળતા મળી રહી નથી. જાપાનનું એક પ્રતિનિધિમંડળ અમેરિકન ટૅરિફ વિશે વાત કરવા વોશિંગ્ટન જવાનું હતું. પરંતુ જાપાન દ્વારા છેલ્લી ઘડીએ તેને મુલતવી રાખવામાં આવ્યું. તેનું કારણ એ હતું કે અમેરિકા આમાં કોઈપણ પ્રકારની છૂટ આપવાના મૂડમાં નહોતું.
