માણસોની જેમ પાલતુ પ્રાણીઓની ઍક્ટિવિટી અને ડાયટમાં ફેરફાર થાય તો વજન વધવાનું શરૂ થાય છે. એમની લાઇફસ્ટાઇલ અનહેલ્ધી થવાથી જીવન ટૂંકાઈ જવાની શક્યતાઓમાં વધારો થાય છે
પ્રતીકાત્મક તસવીર
‘અમારો ડૉગ એટલો સારો છે કે અમે જે આપીએ એ ખાઈ લે અને વૉક પર જવાની કે રમવા લઈ જવાની જીદ પણ ન કરે. ખાઈ-ખાઈને અમારો પેટ મસ્ત હટ્ટોકટ્ટો થઈ ગયો છે.’
આવું તો તમે ઘણા પેટ-પેરન્ટ્સ એટલે કે પાલતુ પ્રાણીને રાખનારા લોકો પાસેથી સાંભળ્યું હશે. બિઝી લાઇફસ્ટાઇલને લીધે લોકો તેમના પેટ્સ પર વધુ ધ્યાન નથી આપી શકતા અને એની ફિઝિકલ ઍક્ટિવિટી ઓછી થવાને કારણે એમનામાં ઓબેસિટીનું પ્રમાણ વધતું જાય છે. આ સમસ્યા આગળ જતાં પેટ્સના જીવનને ટૂંકું કરવાની સંભાવનાઓ વધતી જાય છે. જો તમારા ડૉગ કે બિલાડીનું વજન વધી રહ્યું છે તો ઍઝ અ પેટ-પેરન્ટ એમની હેલ્થ અને ઍક્ટિવિટી પર ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે.
ADVERTISEMENT
ઓબેસિટીને લીધે શું થાય?
ઘણા પેટલવર્સ પોતાના શોખ પૂરા કરવા માટે શ્વાન અથવા બિલાડી જેવાં પાલતુ પ્રાણીઓને ઘરમાં લાવે તો છે, પણ તેમની પોતાની લાઇફ બિઝી થવાને લીધે પેટ્સની કાળજીમાં કચાશ રાખે છે, જે આગળ જતાં એમની હેલ્થ માટે જોખમો ઊભાં કરે છે. ઘણી વાર લોકોને આળસ આવવાથી ડૉગ કે બિલાડીને રેગ્યુલર વૉક પર લઈ જવાને બદલે એક્સ્ટ્રા ફૂડ આપીને એમને એન્ગેજ રાખે છે. સમય વગર અને પ્રમાણ કરતાં વધુ ખોરાક આપવાથી એમનામાં ઓબેસિટીનું પ્રમાણ વધે છે અને વજન વધવા લાગે છે. એક અભ્યાસ અનુસાર ભારત સહિત આઠ દેશોમાં પેટ-પેરન્ટ્સ તેમના પેટ્સને ઓવરફીડિંગ એટલે કે જરૂર કરતાં વધુ ખવડાવી દેતા હોવાથી ૪૦ ટકા જેટલી પાલતુ બિલાડી અને શ્વાન ઓવરવેઇટ થઈ ગયાં છે. વેટરિનરી ડૉક્ટર્સે આ મામલે જણાવ્યું હતું કે પેટ્સમાં ઓબેસિટી ત્યારે આવે જ્યારે એમના રૂટીનનું શેડ્યુલ નક્કી ન હોય અને ફિઝિકલ ઍક્ટિવિટી ઓછી હોય. ઘણી વાર શ્વાન કે બિલાડી પૂંછડી હલાવે તો પેટ-પેરન્ટ્સને એવું લાગે છે કે એમને ભૂખ લાગી છે અથવા લોનલી ફીલ થાય છે તો એમને એન્ગેજ રાખવા તેઓ સ્પેશ્યલ ટ્રીટ એટલે કે ફૅટયુક્ત અને હાઈ કૅલેરીવાળું ફૂડ આપતા રહેતા હોય છે. પેટ્સના આ પ્રકારના ઈટિંગને ઇમોશનલ ઈટિંગ કહેવાય, એને કારણે એમનું મેટાબોલિઝમ એટલે કે ચયાપચયની ક્રિયા સ્લો થઈ જાય અને શરીરમાં ફૅટનું પ્રમાણ વધવાથી ઓબેસિટી આવી જાય છે. એને લીધે પેટ્સમાં પણ ડાયાબિટીઝ, હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, હાડકામાં દુખાવા જેવી સમસ્યાઓ સર્જાય છે અને ઘણી વાર ઓબેસિટીને લીધે ડિપ્રેશનમાં પણ સરી પડવાનું જોખમ પણ વધે છે
પેટ-પેરન્ટ્સમાં જાગરૂકતા જ નથી
આખી દુનિયામાંથી ૪૧ ટકા કરતાં વધુ પેટ-પેરન્ટ્સને એ ખબર જ નથી કે તેમના પેટને કેટલા પ્રમાણમાં ખોરાક આપવો. તેમને એ પણ ખબર નથી હોતી કે જે પ્રાણીને તેઓ પોતાના ઘરના સભ્યની જેમ રાખી રહ્યા છે એનું સામાન્ય વજન કેટલું હોવું જોઈએ. આ મુદ્દે જાહેરમાં વાત ન થતી હોવાથી ઇન્ટરનેટમાંથી મળતી માહિતી તેમને ખોટા માર્ગે દોરે છે અને જ્યારે પેટ્સની તબિયત લથડે ત્યારે મૅનેજ કરવું પેટ-પેરન્ટ્સને ભારે પડી જાય છે. આ વિશે વેટરિનરી ડૉક્ટર્સની સલાહ લેવી જોઈએ. પેટ્સની પણ હેલ્થ, બ્રીડ, ઉંમર અને લાઇફસ્ટાઇલના હિસાબે એમની ડાયટનું પ્રમાણ અલગ-અલગ હોઈ શકે છે. પેટ-ન્યુટ્રિશન અને એમને કરાવાતી કસરતને સમજીને હેલ્ધી વેઇટ મેઇન્ટેન કઈ રીતે કરવું એ મામલે પણ વધુ માહિતી ઉપલબ્ધ ન હોવાને કારણે લોકોમાં આ વિશે જાગરૂકતા નથી, પણ ધીરે-ધીરે આ વાતને સમજીને એમની લાઇફસ્ટાઇલને ઇમ્પ્રૂવ કરવાના પ્રયાસ કરવા જરૂરી છે. ઘણા કેસમાં તો લોકોને પેટ સાચવવાનો ખર્ચ પરવડતો ન હોય તો તેઓ રસ્તા પર રખડતા મૂકી દે છે. આ પ્રકારનું માઇન્ડસેટ એમને એકલતા આપે છે અને જીવનકાળને ઓછો કરે છે.
શું કરવું?
પેટને ખરીદતા પહેલાં વેટરિનરી ડૉક્ટર પાસે કન્સલ્ટ કરવું. એ તમારી ઇચ્છાઓને સમજીને કયું પેટ અને કઈ બ્રીડનું અને કઈ ઉંમરનું લેવું જોઈએ એનો સારો આઇડિયા આપશે.
તમારી પાસે પેટ હોય તો જે ડાયટ તમે ફૉલો કરો છો એ જ એને આપવાની ભૂલ કરતા નહીં. એમની ડાયટ અલગ હોય છે. પેટ-ન્યુટ્રિશનને સમજીને એમના માટે આવતું સ્પેશ્યલ અને હાઈ ક્વૉલિટી ફૂડ ખવડાવવાનો આગ્રહ રાખવો, પણ ઓવરફીડિંગ ન થાય એનું ખાસ ધ્યાન રાખવું. તમારા પેટ ઍનિમલને જે ભાવે એ હિસાબે બૅલૅન્સ્ડ ડાયટ આપવું.
પૅકેજ્ડ ફૂડ અને પ્રિઝર્વેટિવ્સ હોય એ ફૂડ તમારા પેટને આપવાની ભૂલ ન કરવી. આ ફૂડ એમને પચવામાં ભારે પડશે અને તબિયત ખરાબ થશે.
ડૉગ્સને દિવસમાં ઓછામાં ઓછા અડધા કલાક સુધી વૉક, પ્લે-સેશન્સ અથવા સ્વિમિંગ જેવી ઍક્ટિવિટી કરાવવી. પેટનું વેઇટ એક ઝટકામાં નહીં ઊતરે. એક અઠવાડિયામાં એકથી બે ટકાનો જ ફરક દેખાશે અને ધીરે-ધીરે રિઝલ્ટ મળશે.
