Vande Bharat Record: 5 ઓક્ટોબરના રોજ, સાબરમતી અને ગુરુગ્રામ વચ્ચેની ખાસ વંદે ભારત ટ્રેન (09401) એ અણગમતો ઇતિહાસ રચ્યો. એક મોટી ઑપરેશનલ ભૂલને કારણે, ટ્રેન 15 કલાકમાં 898 કિમીનું નિર્ધારિત અંતર કાપવાને બદલે, 28 કલાકમાં 1400 કિમીનું અંતર કાપ્યું.
પ્રતીકાત્મક તસવીર (સૌજન્ય: મિડ-ડે)
ભારતીય રેલવેમાં ક્યારેક એવી વિચિત્ર ઘટનાઓ બને છે જેના પર પહેલી નજરે વિશ્વાસ કરવો મુશ્કેલ હોય છે. હવે આ જુઓ... ભારતીય રેલવેનું ગૌરવ, વંદે ભારત ટ્રેનમાં એક ગંભીર ભૂલ એટલી ગંભીર બની છે કે તમે ચોંકી જશો. 5 ઓક્ટોબરના રોજ, સાબરમતી અને ગુરુગ્રામ વચ્ચેની ખાસ વંદે ભારત ટ્રેન (09401) એ અણગમતો ઇતિહાસ રચ્યો. એક મોટી ઑપરેશનલ ભૂલને કારણે, ટ્રેન 15 કલાકમાં 898 કિમીનું નિર્ધારિત અંતર કાપવાને બદલે, 28 કલાકમાં ગુજરાતથી હરિયાણા સુધીનું લગભગ 1400 કિમીનું અંતર કાપ્યું. આ ઘટના રેલવે માટે શરમજનક બની છે, જે નાની ઑપરેશનલ બેદરકારીના ગંભીર પરિણામોનું ઉદાહરણ છે.
ટ્રેન સાંજે લગભગ 6 વાગ્યે સાબરમતી સ્ટેશનથી રવાના થઈ. તેનો નિર્ધારિત રૂટ સાબરમતી-અજમેર-જયપુર-ગુરુગ્રામ હતો, જે પશ્ચિમ રેલવે ઝોન હેઠળ કાર્યરત હતો. જો કે, પ્રસ્થાનના થોડી મિનિટો પછી જ તેને મહેસાણા નજીક રોકી દેવામાં આવી. સમસ્યા એ હતી કે ટ્રેનના રેકમાં હાઇ-રીચ પેન્ટોગ્રાફ (ઓવરહેડ વાયર સાથે જોડાતું ઉપકરણ)નો અભાવ હતો. આ પેન્ટોગ્રાફ રૂટ પર હાઇ-રાઇઝ ઓવરહેડ ઇક્વિપમેન્ટ (OHE) સિસ્ટમ માટે ફરજિયાત છે. ભારતીય રેલવે પરના ફ્રેઇટ કોરિડોર, ખાસ કરીને પશ્ચિમ ઝોન, ડબલ-સ્ટેક કન્ટેનર ટ્રેનો માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે. આ ટ્રેનોની ઊંચાઈ પ્રમાણભૂત OHE વાયર (રેલ સ્તરથી આશરે 5.5 મીટર) અપૂરતી બનાવે છે. તેથી, એક હાઇ-રાઇઝ OHE સિસ્ટમ ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવી છે, જે સંપર્ક વાયરને 7.45 મીટર સુધી વધારે છે. આ ડબલ-સ્ટેક કન્ટેનરને જોખમ વિના ઇલેક્ટ્રિક ટ્રેક્શન પર ચલાવવાની મંજૂરી આપે છે.
ADVERTISEMENT
નિર્ધારિત રૂટ પર દોડવું અશક્ય હતું
પરંતુ હાઇ-રીચ પેન્ટોગ્રાફ વિના, આ રૂટ પર વંદે ભારત ચલાવવું અશક્ય હતું. તે `ખોટી ટ્રેન, ખોટો ટ્રેક` પરિસ્થિતિ હતી. રેલવે અધિકારીઓ પાસે કોઈ વિકલ્પ નહોતો. તેમણે તાત્કાલિક ટ્રેનને અમદાવાદ-ઉદયપુર-કોટા-જયપુર-મથુરા ના વૈકલ્પિક રૂટ પર વાળી, જે મૂળ રૂટ કરતા ઘણો લાંબો હતો. આ ડાયવર્ઝનએ અજાણતાં એક રેકોર્ડ બનાવ્યો. કોઈ પણ વંદે ભારત રેકે ક્યારેય એક જ દોડમાં આટલું અંતર કાપ્યું ન હતું.
અહેવાલ મુજબ, મુસાફરો થાકેલા અને ગુસ્સામાં હતા. એક મુસાફરે કહ્યું, "અમે 15 કલાકની મુસાફરીનું આયોજન કર્યું હતું, પરંતુ આ થકવી નાખનારી 28 કલાકની મુસાફરીએ બધું બરબાદ કરી દીધું." નામ ન આપવાની શરતે બોલતા એક વરિષ્ઠ રેલવે અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે તે એક મૂળભૂત તકનીકી ખામી હતી જેને તૈનાત કરતા પહેલા તપાસવી જોઈતી હતી. હાઇ-રીચ પેન્ટોગ્રાફ વિના હાઇરાઇઝ OHE સેક્શન પર વંદે ભારત ચલાવવું ક્યારેય શક્ય ન હોત.
વંદે ભારત એક્સપ્રેસમાં સામાન્ય રીતે સ્ટાન્ડર્ડ પેન્ટોગ્રાફ હોય છે, પરંતુ અજમેર-દિલ્હી જેવા રૂટ પર હાઇ-રાઇઝ પેન્ટોગ્રાફવાળા સંશોધિત સંસ્કરણો કાર્યરત છે. આ ટ્રેનમાં આવી તપાસનો અભાવ એક ગંભીર બેદરકારી હતી. આ ટ્રેન 5 અને 6 ઓક્ટોબરના રોજ ફક્ત એક-માર્ગી ખાસ સેવા તરીકે દોડી હતી.
