કાશ્મીર મુદ્દે પરમાણુ સંપન્ન ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવ યથાવત છે.
તસવીર/એએફપી
ભારત સાથેના સંબંધો બગાડીને કરોડોનું નુકસાન કરી રહેલા પાકિસ્તાનના શાસકોના હોશ આવી ગયા છે. પાકિસ્તાને પોતાની નવી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિમાં કહ્યું છે કે તે ભારત સાથે દુશ્મની નહીં કરે. પાકિસ્તાને કહ્યું છે કે આગામી દિવસોમાં દેશની વિદેશ નીતિમાં તે પાડોશી દેશો સાથે શાંતિ અને આર્થિક કૂટનીતિને પ્રાથમિકતા આપશે. આ 100 પાનાની ગોપનીય રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિ જણાવે છે કે કાશ્મીર મુદ્દાના અંતિમ ઉકેલ વિના ભારત સાથે વેપાર અને વ્યાપારી સંબંધો વધારવામાં આવશે.
કાશ્મીર મુદ્દે પરમાણુ સંપન્ન ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવ યથાવત છે. તેના કારણે વેપાર અને આર્થિક સંબંધો પણ બગડ્યા છે. સુરક્ષા નીતિ સાથે જોડાયેલા એક અધિકારીએ પાકિસ્તાની અખબાર એક્સપ્રેસ ટ્રિબ્યુનને કહ્યું કે “અમે આગામી 100 વર્ષ સુધી ભારતને નફરત કરીશું નહીં. આ નવી નીતિમાં પાડોશી દેશો સાથે શાંતિ રાખવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.” તેમણે કહ્યું કે જો આ મુદ્દે વાતચીત અને પ્રગતિ થાય તો ભારત સાથે વેપાર અને વ્યાપારી સંબંધો પહેલાની જેમ સામાન્ય થઈ શકે છે.
ADVERTISEMENT
કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો ખતમ થયા બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધોમાં ખટાશ આવી ગઈ છે. કાશ્મીર પર ભારતની કાર્યવાહીના જવાબમાં પાકિસ્તાને રાજદ્વારી સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા અને દ્વિપક્ષીય વેપાર સ્થગિત કર્યો હતો. ગયા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં, બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવવાની દિશામાં થોડી પ્રગતિ થઈ હતી, જ્યારે બંને પક્ષો એલઓસી પર સીઝફાયરના ઉલ્લંઘનને રોકવા માટે સંમત થયા હતા. જોકે, આ પ્રક્રિયા આનાથી આગળ વધી શકી નથી.
રિપોર્ટ અનુસાર, પાકિસ્તાને તેની નવી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિમાં કહ્યું છે કે તે હવે ભૂ-વ્યૂહાત્મકને બદલે ભૂ-અર્થશાસ્ત્ર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. પાકિસ્તાનની નીતિઓમાં આ ફેરફારથી ભારત સાથેના સંબંધોમાં તણાવ ઓછો થવાની આશા છે. જોકે, ભારતીય નિષ્ણાતો કહે છે કે પાકિસ્તાન માટે કહેવું સરળ છે, પરંતુ કરવું મુશ્કેલ છે. પાકિસ્તાની અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, નવી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિમાં આર્થિક સુરક્ષા મુખ્ય મુદ્દો હશે. અધિકારીએ કહ્યું કે આ ફેરફાર પછી પણ ભારત સાથેના કાશ્મીર વિવાદ પાકિસ્તાન માટે “મહત્વપૂર્ણ રાષ્ટ્રીય નીતિ”નો મુદ્દો છે.
પાકિસ્તાની અધિકારીએ એમ પણ કહ્યું કે નવી દિલ્હીમાં વર્તમાન મોદી સરકાર હેઠળ ભારત સાથે સમાધાનની કોઈ શક્યતા નથી. પાકિસ્તાનના પીએમ ઈમરાન ખાન શુક્રવારે નવી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિ લોન્ચ કરશે. પાકિસ્તાન તેની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિના માત્ર એક ભાગને સાર્વજનિક કરશે, બાકીનાને ગુપ્ત રાખવામાં આવશે. આ સુરક્ષા નીતિ બનાવવામાં પાકિસ્તાન સેનાએ મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. દરમિયાન, એવું માનવામાં આવે છે કે વિપક્ષ નવી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિ પર હંગામો મચાવી શકે છે.
