Ratha Saptami 2024 : માઘ માસના શુક્લ પક્ષની સપ્તમી તિથિ એટલે રથ સપ્તમી
પ્રતીકાત્મક તસવીર
- રથ સપ્તમીને અચલા સપ્તમી પણ કહેવામાં આવે છે
- હિંદુ ધર્મમાં સૂર્ય પૂજાને વિશેષ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે
- સૂર્યદેવની કૃપાથી સુખ-સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે
માઘ મહિનાની શુક્લ પક્ષ સપ્તમીને રથ સપ્તમી (Ratha Saptami 2024) અથવા અચલા સપ્તમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર આ તિથિએ સૂર્ય ભગવાનનું પ્રથમ કિરણ પૃથ્વી પર પડ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં સૂર્યદેવની કૃપા મેળવવા માટે આ તિથિ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
રથ સપ્તમી (Ratha Saptami 2024)ને આરોગ્ય સપ્તમી પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે ઋષિ કશ્યપ અને અદિતિના મિલનથી ભગવાન સૂર્યનો જન્મ થયો હતો. તેથી આ દિવસને સૂર્યની જન્મતિથિ પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે પૂજા અને ઉપવાસ કરવાથી સ્વાસ્થ્ય અને સંતાન પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી તેને આરોગ્ય સપ્તમી અને પુત્ર સપ્તમી પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસથી સૂર્યના સાત ઘોડાઓ તેમના રથને લઈ જવાનું શરૂ કરે છે, તેથી તેને રથ સપ્તમી પણ કહેવામાં આવે છે. આ વર્ષે રથ સપ્તમી 16 ફેબ્રુઆરી એટલે કે આજે ઉજવવામાં આવી રહી છે.
ADVERTISEMENT
હિંદુ પંચાગ મુજબ, રથ સપ્તમી માઘ શુક્લ સપ્તમીના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે આ તિથિ ૧૫ ફેબ્રુઆરી એટલે કે ગઈકાલે સવારે ૧૦.૧૨ વાગ્યે શરૂ થઈ છે અને ૧૬મી ફેબ્રુઆરીએ એટલે કે આજે સવારે ૦૮.૫૪ વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉડિયા તિથિના કારણે, રથ સપ્તમી ૧૬ ફેબ્રુઆરી એટલે કે આજે જ ઉજવવામાં આવે છે.
રથ સપ્તમી પર સ્નાન કર્યા પછી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. સૂર્યને જળ અર્પણ કરો. ઘરની બહાર અથવા મધ્યમાં સાત રંગોની રંગોળી બનાવો. મધ્યમાં ચાર મુખવાળો દીવો મૂકો. ચારેય દિશાઓને પ્રકાશિત કરો. લાલ ફૂલ અને શુદ્ધ મીઠાઈઓ અર્પણ કરો. ગાયત્રી મંત્ર અથવા સૂર્ય બીજ મંત્રનો જાપ કરો. જાપ કર્યા પછી ઘઉં, ગોળ, તલ, તાંબાનું વાસણ અને લાલ વસ્ત્રનું દાન કરો. ઘરના વડા સહિત દરેક વ્યક્તિએ ભોજન કરવું જોઈએ.
રથ સપ્તમીના દિવસે અથવા સૂર્યોદયના અડધા કલાકની અંદર ઉગતા સૂર્યને જળ અર્પણ કરવું શ્રેષ્ઠ છે. સાદા પાણીની ઓફર કરવી અને તે એવી જગ્યાએથી કરવું વધુ સારું રહેશે જ્યાંથી તે છોડ સુધી પહોંચી શકે. પિત્તળ અથવા તાંબાના વાસણમાં જ પાણી ચઢાવો. જળ ચઢાવતી વખતે સૂર્યદેવની પૂજા કરો. જળ અર્પણ કર્યા પછી, ભગવાન સૂર્યનું ધ્યાન કરો. ત્યારપછી આજ્ઞા ચક્ર અને અનાહત ચક્ર પર તિલક લગાવો.
રથ સપ્તમીના દિવસે ભગવાન સૂર્યને જાવા અથવા આકનું ફૂલ ચઢાવો. ગોળ, ઘઉં અને તાંબાના વાસણોનું દાન કરો. સાત્વિક આહાર લેવો. કુંડળીમાં સૂર્યની સ્થિતિ ખરાબ હોય તો સૂર્યને જળ અર્પિત કરો. સવાર-સાંજ “ઓમ આદિત્યાય નમઃ”નો જાપ કરો.
જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર અચલ સપ્તમીના દિવસે પાણીમાં લાલ ચંદન, ગંગાજળ, કેસર અથવા લાલ ફૂલ નાખીને સ્નાન કરવાથી કુંડળીમાં સૂર્યની સ્થિતિ મજબૂત બને છે. જેના કારણે સાધક સુખ-સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
