શશિ થરૂરે કહ્યું કે શ્રી કૃષ્ણ એક મહાન રણનીતિકાર અને રાજદ્વારી હતા. તેમણે શાંતિપૂર્ણ વાટાઘાટો દ્વારા મહાભારત યુદ્ધને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો. જ્યારે રાજદ્વારી નિષ્ફળ ગઈ, ત્યારે તેમણે તેજસ્વી લશ્કરી વ્યૂહરચના સાથે પાંડવોને માર્ગદર્શન આપ્યું.
રાહુલ ગાંધી અને શશિ થરૂર (તસવીર: મિડ-ડે)
કૃષ્ણ જન્માષ્ટમીના અવસર પર, કૉંગ્રેસ નેતા શશિ થરૂરે ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા નેતાઓને રાજદ્વારી અને રાજકારણનું જ્ઞાન આપ્યું. તેમણે કૃષ્ણના નેતૃત્વને જે રીતે સમજાવ્યું, તે જોઈને એવું લાગતું હતું કે તેઓ કૉંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધી તરફ ઈશારો કરી રહ્યા હતા. તિરુવનંતપુરમના સાંસદ થરૂર, જે સામાન્ય રીતે અંગ્રેજીમાં બોલે છે, જોકે આજે તેમણે હિન્દીમાં વાત કરી. તેઓ ઘણી જગ્યાએ અટકી ગયા, પરંતુ સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો. તેમણે પોતાના સંદેશમાં ક્યાંય પણ કોઈ રાજકારણીનું નામ લીધું નહીં. નેતા, નેતૃત્વ, વફાદારી, રાષ્ટ્ર વિશે તેમણે જે અભિપ્રાય વ્યક્ત કર્યો તે ખૂબ જ રસપ્રદ છે. `નેતાઓએ શ્રી કૃષ્ણના જીવનમાંથી પાઠ શીખવા જોઈએ` શશિ થરૂરે કહ્યું કે શ્રીમદ્ ગીતા, મહાભારત અને ભાગવત પુરાણમાં વર્ણવેલ ભગવાન કૃષ્ણના જીવન અને ઉપદેશોમાંથી ભારતીય રાજકારણ અને નેતાઓ શું પાઠ મેળવી શકે છે? કૃષ્ણ નેતૃત્વ, શાસન અને માનવ સ્વભાવના વિવિધ પાસાઓ પર પ્રકાશ પાડે છે. ધર્મ સૌથી ઉપર છે. શ્રી કૃષ્ણનું જીવન ધર્મ જાળવવા માટે સતત સંઘર્ષ છે. તેઓ વારંવાર એવા કાર્યો કરે છે જે અપરંપરાગત અને નૈતિક રીતે અસ્પષ્ટ લાગે છે, પરંતુ તેમનું અંતિમ લક્ષ્ય ધર્મને પુનઃસ્થાપિત કરવાનું અને દુષ્ટોને સજા કરવાનું છે.
પક્ષ પ્રત્યેની વફાદારી નહીં, પણ રાષ્ટ્ર પ્રત્યેની વફાદારી સૌથી ઉપર
ADVERTISEMENT
1/3 इस साल #जन्माष्टमी हमारे 78वें स्वतंत्रता दिवस के ठीक बाद पड़ रही है, ऐसे में मेरे मन में यह सवाल आता है कि भारतीय राजनीति और नेताओं को महाभारत, भगवद् गीता और भागवत पुराण में वर्णित भगवान श्रीकृष्ण के जीवन और शिक्षाओं से क्या सबक मिल सकते हैं। मुझे कुछ बातें सूझती हैं। ये सबक… pic.twitter.com/6NXZJJ3XOc
— Shashi Tharoor (@ShashiTharoor) August 16, 2025
શ્રી કૃષ્ણના જીવનનો અર્થ સમજાવતા, કૉંગ્રેસના સાંસદે કહ્યું કે રાજકારણીઓએ વ્યક્તિગત લાભ, પક્ષ પ્રત્યેની વફાદારી અને ચૂંટણી જીત કરતાં રાષ્ટ્ર અને લોકોની સુખાકારીને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. મુશ્કેલીમાં હોય કે અપ્રિય હોય ત્યારે પણ, નિર્ણયો મજબૂત નૈતિક દિશાસૂચકતા અને ન્યાય પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા દ્વારા સંચાલિત થવા જોઈએ. વ્યક્તિગત પ્રામાણિકતા અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ છે. તેમનું નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે શશિ થરૂરે ઑપરેશન સિંદૂર પર મોદી સરકારની પ્રશંસા કરી અને વિદેશી પ્રતિનિધિમંડળનો ભાગ બન્યા, ત્યારે કૉંગ્રેસના નેતાઓએ પક્ષ પ્રત્યેની તેમની વફાદારી પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા.
નેતાઓએ ટીમની શક્તિઓ અને નબળાઈઓને સમજવી જોઈએ
શશિ થરૂરે કહ્યું કે શ્રી કૃષ્ણ એક મહાન રણનીતિકાર અને રાજદ્વારી હતા. તેમણે શાંતિપૂર્ણ વાટાઘાટો દ્વારા મહાભારત યુદ્ધને રોકવાનો પ્રયાસ કર્યો. જ્યારે રાજદ્વારી નિષ્ફળ ગઈ, ત્યારે તેમણે તેજસ્વી લશ્કરી વ્યૂહરચના સાથે પાંડવોને માર્ગદર્શન આપ્યું. યુધિષ્ઠિર, ભીમ અને અર્જુનને તેમની સલાહ હંમેશા તેમની શક્તિઓ અને નબળાઈઓ સાથે આપવામાં આવતી હતી. રાજકારણીઓ શાસનમાં વ્યૂહાત્મક વિચારસરણીના મહત્ત્વ વિશે વિચારી શકે છે. તેમાં અન્ય પક્ષો, રાજ્યો અને રાષ્ટ્રો સાથે કુશળ વાટાઘાટો અને દેશ માટે લાંબા ગાળાની યોજનાઓ વિકસાવવાનો સમાવેશ થાય છે. તમારી ટીમની શક્તિઓ અને નબળાઈઓને સમજવી મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
નેતાઓ હેડલાઇન્સ અને શ્રેય શોધતા નથી
2/3 pic.twitter.com/DRyPFvi0C0
— Shashi Tharoor (@ShashiTharoor) August 16, 2025
કૉંગ્રેસ નેતાએ કૃષ્ણના સારથિની ભૂમિકા પર પણ ખૂબ સારી ટિપ્પણીઓ કરી. તેમણે કહ્યું કે કૃષ્ણની સારથિ તરીકેની ભૂમિકા એક એવા નેતાનું પ્રતીક છે જે વ્યક્તિગત મહિમા શોધ્યા વિના પૃષ્ઠભૂમિમાંથી માર્ગદર્શન આપે છે. જેમણે અર્જુનને વ્યૂહાત્મક માર્ગદર્શક અને ભાવનાત્મક ટેકો પૂરો પાડ્યો. એક સાચો નેતા તેની ટીમના સભ્યોને સશક્ત બનાવે છે અને તેમને સફળતા તરફ દોરી જાય છે. તેને હંમેશા પ્રસિદ્ધિમાં રહેવાની જરૂર નથી. તેના બદલે એક સ્થિર નેતા હોવો જોઈએ, જે વહાણનું સંચાલન કરે છે અને માર્ગદર્શન પૂરું પાડે છે અને ટીમના દિશાનિર્દેશની જવાબદારી લે છે. જો તે સફળ થાય છે તો અનુયાયીઓ દ્વારા એવું અનુભવવું જોઈએ કે વિજય તેમનો છે, ફક્ત નેતાનો નહીં.
શશિ થરૂરે કહ્યું કે ભગવદ્ ગીતા પરિણામની ચિંતા કર્યા વિના નિષ્કામ કર્મ શીખવે છે. રાજકારણીઓએ સત્તા, ખ્યાતિ અને પૈસાની ઇચ્છાથી પ્રેરિત થયા વિના લોકોના કલ્યાણ માટે કામ કરવું જોઈએ. દુઃખની વાત છે કે ઘણા રાજકારણીઓ વ્યક્તિગત લાભથી પ્રેરિત હોય છે. શ્રી કૃષ્ણને માનવ સ્વભાવ અને મનોવિજ્ઞાનની ઊંડી સમજ હતી. તેમણે ધર્મરાજ યુધિષ્ઠિરથી લઈને ઘમંડી દુર્યોધન સુધીના બધા સાથે વાટાઘાટો કરવા માટે સત્વગુણ, રજોગુણ અને તમોગુણના જ્ઞાનનો ઉપયોગ કર્યો. એક સારો નેતા માનવ સ્વભાવનો રક્ષક હોવો જોઈએ.
