Crude Oil: સોમવારે તેલના ભાવ જાન્યુઆરી બાદ સૌથી ટૉચના સ્તરે પહોંચી ગયા. બ્રેન્ટ ક્રૂડ ફ્યૂચર્સના ભાવ 1.91 ડૉલર અથવા 2.49 ટકાના ઉછાળા બાદ 78.93 ડૉલર પર પહોંચી ગયા છે.
પ્રતીકાત્મક તસવીર
Crude Oil: સોમવારે તેલના ભાવ જાન્યુઆરી બાદ સૌથી ટૉચના સ્તરે પહોંચી ગયા. બ્રેન્ટ ક્રૂડ ફ્યૂચર્સના ભાવ 1.91 ડૉલર અથવા 2.49 ટકાના ઉછાળા બાદ 78.93 ડૉલર પર પહોંચી ગયા છે. તો, યૂએસ વેસ્ટ ટેક્સસ ઈન્ટરમીડિયત ક્રૂડના ભાવ 1.89 ડૉલર અથવા 2.56 ટકાના વધારા બાદ રેટ 75.73 ડૉલર પર પહોંચી ગયા છે.
Israel - Iran War: ઇઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે વધતા તાણ અને અમેરિકાના આ યુદ્ધમાં ઉતર્યા બાદ કાચ્ચા તેલના ભાવ સાતમા આકાશે પહોંચી ગયા છે. સોમવારે તેલના ભાવ જાન્યુઆરી પછી ટૉચના સ્તરે પહોંચી ગયા. બ્રેન્ટ ક્રૂડ ફ્યૂચર્સના ભાવ 1.91 ડૉલર એટલે કે 2.49 ટકાના ઉછાળા સાથે 78.93 ડૉલર પહોંચી ગયા છે. તો, યુએસ વેસ્ટ ટેક્સાસ ઇન્ટરમીડિયેટ ક્રૂડનો દર $1.89 અથવા 2.56 ટકા વધીને $75.73 પર પહોંચી ગયો. તમને જણાવી દઈએ કે, આ પહેલા પણ આજે બંનેના ભાવમાં 3 ટકાનો ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. જેના કારણે ભાવ અનુક્રમે $81.40 અને $78.40 પર પહોંચી ગયા. જે 5 મહિનાનું સૌથી ઊંચું સ્તર છે. ઈરાન ઓપેકનો ત્રીજો સૌથી મોટો ક્રૂડ ઓઈલ ઉત્પાદક દેશ છે.
ADVERTISEMENT
અમેરિકા પણ કૂદી પડ્યું યુદ્ધમાં
ઈરાન અને ઈઝરાયલ વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધમાં અમેરિકા પણ ઉતરી ગયું છે. ઈઝરાયલનો પક્ષ લેતા, અમેરિકાએ ઈરાનના પરમાણુ સ્થળો પર ઘણા મોટા હુમલા કર્યા છે. જેના પછી આ યુદ્ધ આગળ વધવાની શક્યતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.
ઈરાન બંધ કરી શકે છે હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ
આ યુદ્ધમાં અમેરિકાની ભાગીદારી પછી, હવે લોકોને ડર છે કે ઈરાન હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરી શકે છે. જો આવું થાય, તો સમગ્ર વિશ્વમાં તેલનો પુરવઠો પ્રભાવિત થશે. વિશ્વભરમાં પૂરા પાડવામાં આવતા ક્રૂડ ઑઈલનો પાંચમો ભાગ આ હોર્મુઝ સ્ટ્રેટમાંથી પસાર થાય છે. આ માર્ગ ખૂબ જ સાંકડો છે. ઈરાન પ્રેસ ટીવીના અહેવાલ મુજબ, દેશની સંસદ આ રૂટ બંધ કરવા માટે સંમત થઈ ગઈ છે. અગાઉ પણ ઈરાને આ રૂટ બંધ કરવાની ધમકી આપી હતી. પરંતુ તેણે ક્યારેય આવું કર્યું નથી.
કિંમત જઈ શકે છે $110 સુધી
રવિવારે, બ્રોકરેજ હાઉસ ગોલ્ડમેન સૅક્સે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે આગામી સમયમાં તેલના ભાવ $110 પ્રતિ બેરલ સુધી જઈ શકે છે. જોકે, બ્રોકરેજ હાઉસ માને છે કે તેલ અને ગેસના પુરવઠા પર વધુ અસર થશે નહીં.
ઇઝરાયલ અને ઈરાન વચ્ચે યુદ્ધ (ઇઝરાયલ-ઈરાન સંઘર્ષ) વધી રહ્યું છે અને અમેરિકાએ પણ ઈરાની પરમાણુ સ્થળો પર હુમલો કરીને તેને વધુ તીવ્ર બનાવ્યું છે. દરમિયાન, ઈરાન પણ સતત હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ બંધ કરવાની ધમકી આપી રહ્યું છે. હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ પર વધતા સંઘર્ષ વચ્ચે, ભારતે એક મોટું પગલું ભર્યું છે અને હવે મધ્ય પૂર્વના સપ્લાયર્સ કરતાં રશિયા અને અમેરિકાથી વધુ તેલ આયાત કરવામાં આવી રહ્યું છે. જો તમે આંકડાઓ પર નજર નાખો તો, જૂનમાં રશિયાથી ભારતની તેલ આયાત (India Oil Import from Russia) બે વર્ષના ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગઈ છે.
જૂનમાં રશિયાથી તેલ આયાત 2 વર્ષના ઉચ્ચ સ્તરે
PTIના અહેવાલ મુજબ, જો આપણે વૈશ્વિક વેપાર વિશ્લેષક ફર્મ Kpler ના ડેટા પર નજર કરીએ તો, જૂનમાં ભારતે રશિયા અને અમેરિકાથી તેની તેલ આયાતમાં ભારે વધારો કર્યો છે, જે પરંપરાગત મધ્ય પૂર્વ સપ્લાયર્સની કુલ ખરીદી કરતાં વધી ગયો છે. જો આપણે કંપનીના ડેટા પર નજર કરીએ તો, ભારતીય રિફાઇનર્સ જૂનમાં દરરોજ 2-2.2 મિલિયન બેરલ રશિયન ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરી રહ્યા છે, જે બે વર્ષના ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયું છે.
એટલું જ નહીં, રશિયાથી ભારતની તેલ આયાત ઇરાક, સાઉદી અરેબિયા, યુએઈ અને કુવૈતથી આયાત થતા કાચા તેલ કરતાં પણ વધુ છે, જે જૂન મહિનામાં આશરે 2 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ હોવાનો અંદાજ છે. અગાઉ, મે 2025 માં, રશિયાથી ભારતની કાચા તેલની આયાત 1.96 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ હતી.
અમેરિકાથી કાચા તેલની આયાતમાં આટલો વધારો
અમેરિકાથી કાચા તેલની આયાત વિશે વાત કરીએ તો, જૂન મહિનામાં પણ તે વધીને 439,000 બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ ગઈ છે, જે મે મહિનામાં 280,000 બેરલ પ્રતિ દિવસ હતી. કેપ્લરના મુખ્ય સંશોધન વિશ્લેષક સુમિત રિટોલિયાના જણાવ્યા અનુસાર, જોકે પુરવઠો અત્યાર સુધી ઇઝરાયલ-ઈરાન સંઘર્ષથી પ્રભાવિત થયો નથી, જહાજોની પ્રવૃત્તિ સૂચવે છે કે આગામી દિવસોમાં મધ્ય પૂર્વમાંથી કાચા તેલના પરિવહનમાં ઘટાડો થશે. જહાજ માલિકો ખાડીમાં ખાલી ટેન્કર (બેલેસ્ટર) મોકલવામાં ખચકાટ અનુભવી રહ્યા છે, આવા જહાજોની સંખ્યા 69 થી ઘટીને માત્ર 40 થઈ ગઈ છે અને ઓમાનના અખાતથી MEG-બાઉન્ડ સિગ્નલ અડધી થઈ ગઈ છે.
જો સંઘર્ષ વધુ ઘેરો બને તો ભારત શું કરશે?
રિપોર્ટ મુજબ, આ મહિને 1 થી 19 જૂન વચ્ચે, રશિયન શિપમેન્ટે ભારતના કુલ ક્રૂડ ઓઇલ આયાતના 35 ટકા થી વધુને આવરી લીધા છે. રિટોલિયાએ કહ્યું છે કે જો ઈરાની પરમાણુ સ્થળો પર યુએસ હવાઈ હુમલા પછી હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ પર સંઘર્ષ વધુ ઘેરો બને છે અથવા તેમાં કોઈ ટૂંકા ગાળાનો વિક્ષેપ આવે છે, તો રશિયન બેરલનો હિસ્સો વધુ વધશે, ભારત વધુ માલવાહક ખર્ચ હોવા છતાં યુએસ, નાઇજીરીયા, અંગોલા અને બ્રાઝિલ તરફ વધુ વળાંક લઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, ભારત કોઈપણ અછતને પહોંચી વળવા માટે તેના વ્યૂહાત્મક ભંડાર (9-10 દિવસની આયાતને આવરી લે છે) નો ઉપયોગ કરી શકે છે.
ભારત માટે હોર્મુઝ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
નોંધનીય છે કે ભારત, વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ આયાતકાર, તેના લગભગ 40 ટકા ક્રૂડ ઓઇલ અને લગભગ અડધો ગેસ હોર્મુઝ સ્ટ્રેટ દ્વારા લે છે. જે એક મુખ્ય તેલ માર્ગ છે. પરંતુ ઇઝરાયલી અને યુએસ લશ્કરી કાર્યવાહી પછી ઇરાની ચેતવણીઓને કારણે તે જોખમમાં હોય તેવું લાગે છે.
ઇરાને તેના નિયંત્રણ હેઠળના હોર્મુઝને બંધ કરવાની ધમકી આપી છે. અહેવાલો અનુસાર, વિશ્વના ક્રૂડ ઓઇલના 26 ટકા વ્યવસાય આ માર્ગ દ્વારા થાય છે અને આ ક્રૂડ ઓઇલનો 44 ટકા એશિયામાં જાય છે, જેનો સૌથી વધુ ઉપયોગ ચીનમાં અને અમુક અંશે ભારતમાં થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, આ મહત્વપૂર્ણ માર્ગમાં કોઈપણ અવરોધ એક મોટી સમસ્યા સાબિત થઈ શકે છે, તેને ધ્યાનમાં રાખીને, ભારતે આ પગલું ભર્યું છે.
