28 June, 2025 06:24 AM IST | Moscow | Gujarati Mid-day Online Correspondent
પુતિન અને જિનપિંગ ફાઇલ તસવીર (સૌજન્ય: મિડ-ડે)
રશિયા અને ચીન એક ખતરનાક યોજના પર સાથે મળીને કામ કરી રહ્યા છે. અહેવાલ અનુસાર, રશિયા આ વર્ષે ઓછામાં ઓછા 600 ચીની સૈનિકોને તાલીમ આપવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. તેનો હેતુ અમેરિકા અને નાટોના શસ્ત્રોનો સામનો કરવાનો છે. આ સમાચાર યુક્રેનિયન મીડિયામાં આવ્યા છે. મોસ્કો તેના લશ્કરી થાણાઓ અને કેન્દ્રો પર ચીની સૈનિકોને આ તાલીમ આપશે. માહિતી મુજબ, આ તાલીમ કાર્યક્રમ યોજનાનો એક ભાગ છે જેમાં ચીની સૈનિકોને રશિયાએ યુક્રેન યુદ્ધમાં ઉપયોગમાં લીધેલા કૌશલ્યો અને પદ્ધતિઓ શીખવવામાં આવશે. તણાવની વાત એ છે કે પાકિસ્તાને પણ આવી જ પદ્ધતિ અપનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. તાજેતરમાં એવા અહેવાલ આવ્યા હતા કે ચીને પાકિસ્તાની ફાઇટર પાઇલટ્સને J-35 સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ પર તાલીમ આપવાનું શરૂ કર્યું છે. આ ઉપરાંત, છેલ્લા વર્ષોમાં ઘણા અહેવાલો આવ્યા છે કે ચીન પાકિસ્તાની સેનાને તાલીમ આપી રહ્યું છે. જો કે, પાકિસ્તાને પાછળથી આ અહેવાલોને નકારી કાઢ્યા છે. જાણો શું છે આખો મામલો.
ચીન અને રશિયા વચ્ચે વધતી મિત્રતાને કારણે અમેરિકા તણાવમાં
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીની સૈનિકોને પશ્ચિમી શસ્ત્રોનો સામનો કરવાની તાલીમ મળશે. આમાં, હવાઈ સંરક્ષણ નિષ્ણાતો, એન્જિનિયરો, ટેન્કરો અને ગનર્સને તૈયાર કરવા પર ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવશે. સુરક્ષા નિષ્ણાતો બેઇજિંગ અને મોસ્કો વચ્ચે વધતી મિત્રતાથી ચિંતિત છે. તેમનું માનવું છે કે ચીન આ વ્યૂહરચનાઓનો ઉપયોગ તાઇવાન જેવા તેના વિરોધીઓ પર હુમલો કરવા માટે કરી શકે છે. ખાસ વાત એ છે કે ભારતનો ચીન સાથે સરહદ વિવાદ હજી પણ અકબંધ છે. આવી સ્થિતિમાં, રશિયાની આ યોજના ભારતને પણ તણાવ આપી શકે છે. કારણ કે ચીન ભારત સાથે હજારો કિલોમીટરની સરહદ શૅર કરે છે, જેમાં ઘણી જગ્યા વિવાદિત છે.
શું ચીન યુક્રેન સામે રશિયાને મદદ કરી રહ્યું છે?
યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેન્સકીએ ગયા મહિને કહ્યું હતું કે ચીને કિવ અને અન્ય યુરોપિયન દેશોને ડ્રોન વેચવાનું બંધ કરી દીધું છે, પરંતુ તે રશિયાને હજી પણ ડ્રોન મોકલે છે. શરૂઆતમાં, યુક્રેન રશિયા સાથેના યુદ્ધ દરમિયાન DJI મેવિક જેવા ચીની ડ્રોન પર ખૂબ આધાર રાખતો હતો. ઝેલેન્સકીએ જણાવ્યું છે કે ચાઇનીઝ મેવિક રશિયને મોકલવામાં આવે છે પરંતુ યુક્રેનિયનો માટે બંધ છે. રશિયન પ્રદેશ પર ઉત્પાદન લાઇન છે જ્યાં ચીની પ્રતિનિધિઓ છે. આનો અર્થ એ છે કે ચીન રશિયાને મદદ કરી રહ્યું છે.
ચીન અને રશિયા સંયુક્ત રીતે એટેક ડ્રોન બનાવી રહ્યા છે
યુક્રેન ડ્રોન બનાવવા માટે તેના સાથી દેશો પર નિર્ભર છે. તેનું લક્ષ્ય દર 24 કલાકે 300 થી 500 ડ્રોન બનાવવાનું છે. યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું, `ઉત્પાદન ક્ષમતામાં કોઈ સમસ્યા નથી; સમસ્યા ભંડોળમાં છે. મતલબ કે, યુક્રેન પાસે ડ્રોન બનાવવાની ક્ષમતા છે, પરંતુ પૈસાની અછત છે.` અગાઉ એવા અહેવાલો આવ્યા હતા કે ચીની અને રશિયન કંપનીઓ સંયુક્ત રીતે એટેક ડ્રોન બનાવી રહી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ચીન હજી પણ કેટલાક કિસ્સાઓમાં, જેમ કે મિસાઇલ, સબમરીન અને ઇલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધ માટે અદ્યતન લશ્કરી ટેકનોલોજી માટે રશિયા પર નિર્ભર છે.
ચીન ભલે પોતાને તટસ્થ કહે, પણ...
ફેબ્રુઆરી 2022 માં રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારથી, ચીને પોતાને તટસ્થ દેશ ગણાવ્યો છે. જો કે, વિચારધારાની દ્રષ્ટિએ, તે કિવ કરતાં મોસ્કો સાથે વધુ છે. આનો અર્થ એ થયો કે ભલે ચીન પોતાને તટસ્થ કહે છે, તે રશિયાને ટેકો આપી રહ્યું છે. કેટલાક નિષ્ણાતોને ડર છે કે ચીન આ તાલીમનો ઉપયોગ તાઇવાન પર હુમલો કરવા માટે કરી શકે છે. યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીએ કહ્યું છે કે ચીને યુક્રેનને ડ્રોન વેચવાનું બંધ કરી દીધું છે, પરંતુ હજી પણ રશિયાને ડ્રોન મોકલી રહ્યું છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે રશિયામાં ચીનના પ્રતિનિધિઓ ડ્રોન બનાવવામાં મદદ કરી રહ્યા છે.
પાકિસ્તાની સેના ચીન પાસેથી પણ મદદ લઈ રહી છે
2021 માં, એક અહેવાલમાં જણાવાયું હતું કે ચીન પાકિસ્તાનમાં કેટલાક સૈન્ય એકમોને તાલીમ આપી રહ્યું છે. હકીકતમાં, પાકિસ્તાની સેનાએ ઊંચાઈવાળા વિસ્તારોમાં તેની યુદ્ધ ક્ષમતા વધારવા માટે એક નવું લશ્કરી એકમ બનાવ્યું છે, જેમાં મોટાભાગે ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન પ્રાંતના લોકોને ભરતી કરવામાં આવ્યા છે. તેને સ્પેશિયલાઇઝ્ડ હાઇ એલ્ટિટ્યુડ વૉરફેર બટાલિયન અથવા SHAWBS તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ચીન આ બટાલિયનને તાલીમ આપી રહ્યું છે.
પાકિસ્તાને આ પાયદળને કારગિલમાં તૈનાત કર્યું હતું
1999ના કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન પાકિસ્તાને તેની નોર્ધન લાઇટ ઇન્ફન્ટ્રી (NLI) તૈનાત કરી હતી, જેમાં ભારતે પાકિસ્તાનને હાર આપી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે NLI બટાલિયનને SHAWBS સાથે જોડવામાં આવશે અને નિયંત્રણ રેખા અને સિયાચીન ક્ષેત્રમાં તૈનાત કરવામાં આવશે.
પાકિસ્તાની પત્રકારનો દાવો - ચીન પાઇલટ્સને તાલીમ આપી રહ્યું છે
તાજેતરમાં, પાકિસ્તાની પત્રકાર અને ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન નવાઝ શરીફના પરિવારના નજીકના નજમ સેઠીએ દાવો કર્યો છે કે ચીને પાકિસ્તાની ફાઇટર પાઇલટ્સને J-35 સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ પર તાલીમ આપવાનું શરૂ કર્યું છે. આ એ જ નજમ સેઠી છે જેમણે પહલગામ આતંકવાદી હુમલાને `ફોલ્સ ફ્લેગ ઑપરેશન` કહેવાનું શરૂ કર્યું હતું. સમા ટીવી પર બોલતા, નજમ સેઠીએ દાવો કર્યો છે કે પાકિસ્તાની પાઇલટ્સ ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાનમાં ચીની ટ્રેનર્સ પાસેથી તાલીમ લઈ રહ્યા છે.