20 May, 2025 07:13 AM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
પ્રતીકાત્મક ફાઇલ તસવીર
ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટે સોમવારે શ્રીલંકાના એક નાગરિકની શરણાર્થી અરજી ફગાવી દીધી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભારત કોઈ ધર્મશાળા નથી જ્યાં વિશ્વભરના શરણાર્થીઓનું સ્વાગત કરી શકાય. જસ્ટિસ દીપાંકર દત્તા અને જસ્ટિસ કે વિનોદ ચંદ્રનની બનેલી બેન્ચ શ્રીલંકાના એક નાગરિકની અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી ત્યારે આ ટિપ્પણી આવી હતી. અરજદારને 2015 માં શ્રીલંકા સ્થિત આતંકવાદી સંગઠન લિબરેશન ટાઈગર્સ ઓફ તમિલ ઈલમ (LTTE) સાથે જોડાયેલા હોવાની શંકાના આધારે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
2018 માં તેને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ નિવારણ અધિનિયમ હેઠળ દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો હતો અને તેને 10 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. જોકે, 2022 માં મદ્રાસ હાઈ કોર્ટ દ્વારા તેને રાહત આપવામાં આવી હતી, જેણે તેની સજા ઘટાડીને સાત વર્ષ કરી હતી અને શરત એ હતી કે તે જેલમાંથી મુક્ત થયા પછી ભારત છોડી દેશે. જીવન માટે જોખમનો ઉલ્લેખ કરતા, શ્રીલંકાના નાગરિકે કોર્ટ સમક્ષ દલીલ કરી હતી કે તે વિઝા પર ભારતમાં આવ્યો હતો અને તેનો પરિવાર દેશમાં સ્થાયી થયો હતો.
જવાબમાં, ન્યાયાધીશ દત્તાએ કહ્યું, "શું ભારત વિશ્વભરના શરણાર્થીઓને આશ્રય આપશે? આપણે 140 કરોડની વસ્તી સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છીએ. આ કોઈ ધર્મશાળા નથી કે જ્યાં આપણે દુનિયાભરના વિદેશી નાગરિકોનું મનોરંજન કરી શકીએ." કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો કે અરજદારની અટકાયત બંધારણની કલમ 21 નું પાલન કરે છે, કારણ કે તે યોગ્ય કાનૂની પ્રક્રિયાઓનું પાલન કરે છે.
ન્યાયાધીશ દત્તાની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે નોંધ્યું કે કલમ 19 હેઠળના મૂળભૂત અધિકારો (વાણી અને ચળવળની સ્વતંત્રતા સહિત) ફક્ત ભારતીય નાગરિકોને જ લાગુ પડે છે, જેનાથી અરજદારના ભારતમાં સ્થાયી થવાના અધિકાર પર પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવે છે. જ્યારે અરજદારના વકીલે તેમની શરણાર્થી સ્થિતિ અને શ્રીલંકામાં જીવલેણ પરિસ્થિતિઓ પર ભાર મૂક્યો, ત્યારે કોર્ટે સૂચન કર્યું કે તે તેના બદલે બીજા દેશમાં સ્થળાંતર કરવાનું વિચારે.
ઉલ્લેખનીય છે કે દેશભરમાં સરકાર દ્વારા ગરકાયદેસર રીતે રહેતા લોકોને તેમના વતને ફરીથી મોકલવા માટે પ્રયાસો કઈ રહી છે. તાજેતરમાં ભારત સરકારે ભારતમાં વિઝા પર આવેલા અને ગરકાયદેસર રીતે રહેતા પાકિસ્તાની નાગરિકોને તેમના દેશ પરત ફરવાનો આદેશ આપ્યો હતો અને ખાસ કરીને બાંગ્લાદેશી શરણાર્થીઓની પણ ધરપકડ કરી તેમને પાછા મોકલવામાં આવી રહ્યા છે. આ દરમિયાન અદાલત દ્વારા આપવામાં આવેલો ચુકાદાનું લોકો સ્વાગત કરી રહ્યા છે.