20 January, 2022 01:33 PM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
ફાઇલ તસવીર
OBC અનામત પર સુપ્રીમ કોર્ટનો ઐતિહાસિક નિર્ણય આવ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે અનામત (Reservation) અને યોગ્યતા (Merit) એકબીજાની વિરુદ્ધ નથી. સામાજિક ન્યાય માટે અનામત જરૂરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે મેડિકલ કોલેજોમાં MBBS, BDS અને તમામ પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ કોર્સમાં 27 ટકા OBC અનામતને બંધારણીય રીતે સમર્થન આપ્યું છે. જો કે કોર્ટે પહેલા જ આ આદેશ આપી દીધો હતો, પરંતુ આજે કોર્ટે આ અંગે વિગતવાર નિર્ણય સંભળાવ્યો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટના આજના નિર્ણયમાં સૌથી મહત્વની વાત સામાજિક ન્યાય વિશે કહેવામાં આવી છે. વિશિષ્ટ અભ્યાસક્રમોમાં અનામતનો સામાન્ય રીતે વિરોધ કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે આવા અભ્યાસક્રમોમાં કોઈ અનામત હોવી જોઈએ નહીં. અનામત આપવાથી મેરિટ પર અસર થાય છે. પરંતુ આજે સુપ્રીમ કોર્ટે આ વિચાર પર મહત્વની ટિપ્પણી કરી છે. કોર્ટે કહ્યું છે કે મેરિટ અને અનામત એકબીજાની વિરુદ્ધ નથી. ખરેખર સામાજિક ન્યાય માટે અનામત જરૂરી છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે જ્યાં પણ સ્પર્ધા અથવા પરીક્ષા દ્વારા પ્રવેશ મળે છે, ત્યાં સામાજિક અને આર્થિક પછાતતા જોવા મળતી નથી. કેટલાક સમુદાયો આર્થિક અને સામાજિક રીતે આગળ છે. પરીક્ષામાં આ વસ્તુ જોવા મળતી નથી. આથી મેરિટને સામાજિક માળખા સાથે જોવું જોઈએ.
અન્ય એક કેસમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે મહારાષ્ટ્ર સરકારને અન્ય પછાત વર્ગો (OBC) સંબંધિત ડેટા અન્ય પછાત વર્ગો કમિશન સમક્ષ રજૂ કરવા નિર્દેશ આપ્યો હતો, જેથી તેઓની સત્યતા અને સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓમાં તેમની રજૂઆતની ચકાસણી કરી શકાય. સર્વોચ્ચ અદાલતે રાજ્ય પછાત વર્ગ આયોગ (SBCC) ને રાજ્ય સરકાર પાસેથી માહિતી પ્રાપ્ત કર્યાના બે અઠવાડિયામાં સંબંધિત સત્તાવાળાઓને તેનો વચગાળાનો અહેવાલ સુપરત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે.
જસ્ટિસ એએમ ખાનવિલકર, દિનેશ મહેશ્વરી અને સીટી રવિકુમારની બનેલી ત્રણ જજોની બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે, "મહારાષ્ટ્રે આ કોર્ટને રાજ્ય પાસે પહેલાથી જ ઉપલબ્ધ ડેટાના આધારે અન્ય પછાત વર્ગોના સંદર્ભમાં ચૂંટણીની મંજૂરી આપવા જણાવ્યું છે." આંકડાઓની ચકાસણી કરવાને બદલે, આ આંકડાઓ રાજ્ય દ્વારા નિયુક્ત કરાયેલા કમિશન સમક્ષ રજૂ કરવા યોગ્ય પગલું હશે જે તેમની સત્યતા ચકાસી શકે.