પ્રેમ અને ત્યાગની રેસિપી ‘કટલા કરી’: ગુજરાતી સિનેમામાં પ્રથમ LGBTQ આધારિત ફિલ્મ

`Katlaa Curry` a film based on LGBTQ: વિશ્વભરમાં સમાનતા અને પ્રેમની વાતો થતી હોય છે, ત્યારે ગુજરાતી ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં આવી છે એક એવી ફિલ્મ ‘કટલા કરી’, જે પ્રેમને કોઈ પરિભાષામાં નથી બાંધતી. શું તમે `કટલા કરી` જોઈને આ નવી પેઢીના ગુજરાતી સિનેમાનો ભાગ બનશો?

`કટલા કરી` ફિલ્મનું પોસ્ટર (તસવીર સૌજન્ય: સોશિયલ મીડિયા)

વિશ્વભરમાં સમાનતા અને પ્રેમની વાતો થતી હોય છે, ત્યારે ગુજરાતી ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં આવી છે એક એવી ફિલ્મ, ‘કટલા કરી’, જે પ્રેમને કોઈ ચોક્કસ પરિભાષામાં નથી બાંધતી. બે પુરૂષ પાત્રો વચ્ચેના સંબંધ પર આધારિત આ ફિલ્મ ફક્ત એક પ્રેમકથા નથી, પરંતુ તે ગામડાની જીવનશૈલી, લોક સંસ્કૃતિ અને સંબંધોની લાગણીઓને સુંદર રીતે રજૂ કરે છે.

ફિલ્મના ટ્રેલર રિલીઝે દર્શકોમાં નવી ઉત્સુકતા જગાવી છે. નર્મદા નદીના કિનારે વસેલું ગામ, માછીમારોનું જીવન અને ધીમે ધીમે વિકસતી લાગણીઓનાં દ્રશ્યોને ટ્રેલરમાં ખૂબ જ સંવેદનશીલ રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. ગીતો અને સંગીત વિનાની શાંતિ, પાત્રોની આંખોમાં છલકાતી લાગણીઓ અને એકબીજા પ્રત્યેની અતૂટ કાળજી... ટ્રેલર જે વાર્તા કહે છે તે શબ્દોથી નહીં પણ આંખો અને લાગણીઓથી જ અનુભવી શકાય.

ગુજરાતી સિનેમામાં સામાન્ય રીતે હળવી કૉમેડી, રોમૅન્સ કે શહેરી સંઘર્ષો જોવા મળતા આવ્યા છે, હવે કથા બદલવા અને કંઈક અસાધારણ રજૂ કરવા માટે પગલાં લેવામાં આવ્યા છે. નવી ફિલ્મ `કટલા કરી` માત્ર એક પ્રેમકથા નથી - તે લાગણીઓ, સંસ્કૃતિ અને ગામડાઓની માટીમાંથી ઉગતી એક અનોખી સહાનુભૂતિની સંવેદનશીલ પ્રસ્તુતિ છે.

ગુજરાતી સિનેમામાં સામાન્ય રીતે હળવી કૉમેડી, રોમૅન્સ કે શહેરી સંઘર્ષોની વાર્તાઓ જોવા મળે છે. હવે રોહિત પ્રજાપતિએ તેમની નવી ફિલ્મ `કટલા કરી` દ્વારા ધોરણ બદલવાનો અને કંઈક અસાધારણ રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ફિલ્મના ટ્રેલરમાં જ સ્પષ્ટ થાય છે કે અહીં વાર્તા સંવાદો દ્વારા નહીં, પણ આંખો અને લાગણીઓ દ્વારા કહેવામાં આવી છે. ટ્રેલરમાં નર્મદા નદીના કિનારે આવેલા એક ગામના દ્રશ્યો, એક માછીમારના જીવનની ઝલક અને બે પુરુષો વચ્ચે ધીમે ધીમે વિકસતી લાગણીઓ દર્શાવવામાં આવી છે.

`કટલા કરી` એ બહુ ઓછી ગુજરાતી ફિલ્મોમાંની એક છે જે ગામડાના વાતાવરણમાં સમલૈંગિક પ્રેમ પર આધારિત છે. અત્યાર સુધી, LGBTQIA+ વાર્તાઓ મોટાભાગે શહેરી પાત્રો સાથે અથવા હિન્દી ભાષામાં જોવા મળી છે. પરંતુ આ ફિલ્મ દર્શાવે  છે કે પ્રેમ ફક્ત શહેરી સુવિધાઓ વિશે નથી, તે એવી જગ્યાએ પણ જીવંત છે જ્યાં તેનો ઉલ્લેખ કરવો પણ સરળ નથી.

ફિલ્મની કથામાં ‘રાયમલ’ નામના માછીમાર અને ‘રતન’ નામના એક અજાણ્યા યુવાન વચ્ચે સંબંધ વિકસે છે. રતન એકવાર રાયમલના માછલીના જાળમાં ફસાઈ જાય છે અને ત્યાર પછી તેમની વચ્ચે મિત્રતાથી શરૂ થયેલી લાગણી પ્રેમનું સ્વરૂપ લે છે. રતન `કટલા કરી` રાંધતા શીખે છે, જે માત્ર ભોજન જ નહીં પણ બંને વચ્ચેની લાગણીઓનું પ્રતીક બની જાય છે.

પરંતુ તેમનો પ્રેમ દરેક જગ્યાએ સ્વીકારવામાં આવતો નથી. રાયમલના પરિવારના દબાણ હેઠળ, તેણે યુવતી કુમતી સાથે લગ્ન કરવા પડ્યા. અહીંથી, વાર્તા દુઃખ અને સંબંધ વચ્ચે વહે છે, જ્યાં ત્રણેય પાત્રો પ્રેમ, ત્યાગ અને સમજૂતી વચ્ચે પોતાનું સ્થાન શોધે છે.

આ ફિલ્મનું શૂટિંગ ૧૦ લોકોની નાની ટીમ દ્વારા માત્ર ૧૦ દિવસમાં કરવામાં આવ્યું હતું. નાના બજેટમાં અને કોઈપણ ભવ્ય સેટ વિના બનાવાયેલી આ ફિલ્મનો આત્મા છે- સરળતા, સંવેદનશીલતા અને સાચી લાગણીઓ. અહીં સંવાદ કરતાં વધુ શાંતિ છે.

ફિલ્મમાં ‘કટલા કરી’ નામ માત્ર રેસિપી નથી, પરંતુ એક રીતે બંને પાત્રો વચ્ચેના સંબંધનું તાત્વિક પ્રતીક છે. જેમ કટલા કરી ધીમે ધીમે રાંધવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે બે મુખ્ય પાત્રો વચ્ચે પ્રેમ વિકસે છે. પ્રેમમાં કે રસોઈમાં, સહનશીલતા અને હળવાશ જરૂરી છે.

`કટલા કરી` પાછળ એક નાની પણ ભાવુક ટીમ છે, જેમણે ખૂબ જ મર્યાદિત સંસાધનો હોવા છતાં ખૂબ જ અસરકારક કૃતિનું સર્જન કર્યું છે. આ ફિલ્મ વડોદરા સ્થિત ફિલ્મ નિર્માતા રોહિત પ્રજાપતિ દ્વારા લખાયેલી અને દિગ્દર્શિત છે. ફિલ્મના મુખ્ય પાત્રો, એટલે કે `રાયમલ` અને `રતન`, પ્રિયાંક ગોસ્વામી અને રંગનાથ ગોપાલારત્નમ દ્વારા ભજવવામાં આવ્યા છે. `કુમતી`નું પાત્ર ભજવનારી અભિનેત્રી છે કિન્નીર પંક્તિ પંચાલ છે, જેણે સ્ત્રી પાત્રની અવાજહીન વેદના આબેહૂબ રીતે વ્યક્ત કરી છે.

‘કટલા કરી’ ફિલ્મની માત્ર ગુજરાત કે ભારતમાં જ નહીં, પણ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ નોંધ થઈ છે. ફિલ્મનું પ્રથમ પ્રદર્શન થયું હતું કશિશ મુંબઈ ક્વિયર ફિલ્મ ફેસ્ટિવલમાં, જ્યાં LGBTQIA+ થીમ આધારિત ફિલ્મોની ઉજવણી થાય છે. ત્યારબાદ, આ ફિલ્મ દક્ષિણ એશિયન ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ (સિએટલ, યુએસએ) માં પસંદ કરવામાં આવી હતી - જે ઉત્તર અમેરિકામાં દક્ષિણ એશિયન ફિલ્મો માટે એક મહત્ત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ છે. `કટલા કરી` ને આ બધા ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ્સમાં દર્શકો તરફથી ખૂબ સારો પ્રતિસાદ મળ્યો અને તે વિદેશી દર્શકો માટે પણ ભાવનાત્મક પ્રાદેશિક પ્રેમકથા બની.

ગુજરાતી ફિલ્મો હવે માત્ર મનોરંજન પૂરતી મર્યાદિત નથી, એ લાગણીઓને સ્પર્શે છે, રૂઢિચુસ્ત વિચારો પર સવાલ ઉઠાવે છે અને સમાજને નવી દિશા આપે છે.

તો કહો, શું તમે `કટલા કરી` જોઈને આ નવી પેઢીના ગુજરાતી સિનેમાનો ભાગ બનશો? શું તમારું હૃદય પણ ગામડાંની એક અપરંપરાગત પ્રેમકથાને સ્થાન આપશે?