આર્થિક મંદી અને વૈશ્વિક પડકારો હોવા છતાં ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા મજબૂત: RBI રિપોર્ટ

RBI report on Indian Economy:RBI એ ગુરુવારે જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માં પણ ભારત વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા રહેશે. તેણે આ વર્ષ માટે GDP વૃદ્ધિ દર 6.5 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. જાણો રિપોર્ટમાં આપેલી વિગતો.

રિઝર્વ બૅન્ક ઑફ ઈન્ડિયા લોગો (ફાઇલ તસવીર સૌજન્ય: મિડ-ડે)

RBI એ ગુરુવારે જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માં પણ ભારત વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી અર્થવ્યવસ્થા રહેશે. તેણે આ વર્ષ માટે GDP વૃદ્ધિ દર 6.5 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે.  વિશ્વભરમાં વેપાર યુદ્ધ, આબોહવા પરિવર્તન અને આર્થિક મંદી જેવા પડકારો હોવા છતાં, ભારતની સ્થિતિ મજબૂત રહી છે.

રિપોર્ટના મુખ્ય મુદ્દાઓ
૧. ફુગાવો નિયંત્રણમાં: રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આગામી ૧૨ મહિનામાં ફુગાવો (Inflation) 4 ટકાના લક્ષ્યાંકની આસપાસ રહેશે. આના કારણોમાં કોમોડિટી (કાચા માલ) ના ભાવમાં ઘટાડો, સામાન્ય વરસાદને કારણે સારો પાક અને પુરવઠા શૃંખલામાં સુધારો શામેલ છે.

2. વપરાશ અને ઉત્પાદનમાં વધારો: લોકોની ખરીદી (વપરાશ)માં વધારો થયો છે. સેવા ક્ષેત્ર (Service Sector), કારખાનાઓ (Manufacturing) અને કૃષિ ક્ષેત્રે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. ઘર બાંધકામ (Residential) ક્ષેત્રમાં પણ ગતિ જળવાઈ રહી છે.

3. બૅન્કિંગ ક્ષેત્ર મજબૂત છે: બૅન્કો અને કંપનીઓની નાણાકીય સ્થિતિ (Financial Condition) સારી છે, પરંતુ વ્યાજ દરો અને ધિરાણ સાથે સંકળાયેલા જોખમો પર નજર રાખવાની જરૂર છે.

4. વૈશ્વિક પડકારો: વિશ્વના ઘણા દેશોમાં આર્થિક સ્થિતિ સારી નથી. કેટલાક દેશો આયાત પર નવા કર લાદી રહ્યા છે, જે ભારતની નિકાસને અસર કરી શકે છે. RBI એ કહ્યું કે ભારત અન્ય દેશો સાથે નવા વેપાર કરાર કરીને આ મુશ્કેલીઓનો સામનો કરશે.

રૂ. 2.69 લાખ કરોડનો ડિવિડન્ડ
RBI એ કેન્દ્ર સરકારને રૂ. 2.69 લાખ કરોડનો રેકોર્ડ ડિવિડન્ડ (Record Dividend) આપ્યો છે. 31 માર્ચ, 2025 સુધીમાં, RBI ની કુલ સંપત્તિ વધીને રૂ. 76.25 લાખ કરોડ થઈ ગઈ, જે ગયા વર્ષ કરતા 8.2 ટકા વધુ છે. આ સોનામાં વધારો (52 ટકા વધારો) અને સ્થાનિક રોકાણ (14.3 ટકા વધારો) ને કારણે છે.

વ્યાજ દર સૂચક
RBI રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભવિષ્યમાં વ્યાજ દરમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. RBI છેલ્લી બે બેઠકોમાં દરમાં ઘટાડો કરી ચૂકી છે. ફુગાવો ઘટાડવા અને અર્થતંત્રને વેગ આપવા માટે આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે.

જોખમો પર નજર રાખવી પડશે
RBI કહે છે કે ભારતની અર્થવ્યવસ્થાને જાળવી રાખવા માટે તકેદારી રાખવી જરૂરી છે. વૈશ્વિક અસ્થિરતા હોવા છતાં, સ્થાનિક મોરચે પરિસ્થિતિ સારી છે, પરંતુ જોખમો પર નજર રાખવી પડશે. ખાસ કરીને બૅન્કોએ લોન આપતી વખતે સાવધાની રાખવી પડશે જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ સમસ્યા ન થાય.