24 September, 2025 04:35 PM IST | New Delhi | Gujarati Mid-day Online Correspondent
અફઝલ ગુરુ અને મકબુલ ભટ (તસવીર: X)
દિલ્હી હાઈ કોર્ટે બુધવારે તિહાડ જેલમાંથી સંસદ હુમલાના દોષિત અફઝલ ગુરુ અને JKLFના સ્થાપક મકબુલ ભટની કબરો દૂર કરવાની માગ કરતી અરજીમાં સહાયક સામગ્રીના અભાવ પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો. જેથી અરજદારે ડેટા સાથે ફરીથી ફાઇલ કરશે એવી સંભાવના સાથે લીધે કેસ પાછો ખેંચી લીધો હતો. મુખ્ય ન્યાયાધીશ દેવેન્દ્ર કુમાર ઉપાધ્યાય અને ન્યાયાધીશ તુષાર રાવ ગેડેલાની ડિવિઝન બૅન્ચ વિશ્વ વૈદિક સનાતન સંઘ અને ઍડવોકેટ બરુણ સિંહા દ્વારા દાખલ કરાયેલી જાહેર હિત અરજી (PIL) પર સુનાવણી કરી હતી.
અરજીમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે જેલ નંબર 3 નજીકના દફન સ્થળોએ તિહાડ જેલને ઉગ્રવાદી તત્વો માટે ‘કટરપંથી તીર્થસ્થાન’ બનાવી દીધું છે, જે દિલ્હી જેલ નિયમો, 2018 અને દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશન ઍક્ટનું ઉલ્લંઘન છે. જોકે, બૅન્ચે અરજદાર પર પુરાવા રજૂ કરવા દબાણ કર્યું. “તમે કહી રહ્યા છો કે લોકો ત્યાં જઈ રહ્યા છે અને શ્રદ્ધાંજલિ આપી રહ્યા છે, પરંતુ પુરાવા ક્યાં છે? 12 વર્ષથી ત્યાં રહેલી કબરને દૂર કરવી... શું આપણે હવે તેને પડકારી શકીએ?. સરકારે ફાંસીની સજા સમયે કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ બગડવાથી રોકવા માટે દોષિતોને જેલની અંદર દફનાવવાનો નિર્ણય લીધો હતો.”
કેટલીક દલીલો પછી, ઍડવોકેટ સિન્હાએ સહાયક દસ્તાવેજો સાથે નવેસરથી અરજી દાખલ કરવાની સ્વતંત્રતા સાથે અરજી પાછી ખેંચવાની પરવાનગી માગી. કોર્ટે વિનંતીને મંજૂરી આપી અને અરજી પાછી ખેંચી લીધી. બંધારણની કલમ 226 હેઠળ દાખલ કરાયેલી અરજીમાં દોષિત આતંકવાદી મોહમ્મદ અફઝલ ગુરુ અને મોહમ્મદ મકબુલ ભટની કબરો, જે હાલમાં દિલ્હીની તિહાડ સેન્ટ્રલ જેલના પરિસરમાં સ્થિત છે, તેને દૂર કરવા માટે કોર્ટના તાત્કાલિક હસ્તક્ષેપની માગ કરવામાં આવી હતી.
અરજદારોએ રજૂઆત કરી હતી કે રાજ્ય-નિયંત્રિત જેલની અંદર આ કબરોનું નિર્માણ અને સતત અસ્તિત્વ ગેરકાયદેસર, ગેરબંધારણીય અને જાહેર હિતની વિરુદ્ધ છે. એવી દલીલ કરવામાં આવે છે કે આ દિલ્હી જેલ નિયમો, 2018નું ઉલ્લંઘન કરે છે, જે આદેશ આપે છે કે ફાંસીની સજા પામેલા કેદીઓના મૃતદેહોનો નિકાલ એવી રીતે કરવામાં આવે જે મહિમાને અટકાવે, જેલની અંદર શિસ્ત જાળવી રાખે અને જાહેર વ્યવસ્થાનું રક્ષણ કરે.
અરજી મુજબ, આ કબરોની હાજરીએ તિહાડ જેલને કટરપંથી યાત્રાધામમાં ફેરવી દીધી છે, જ્યાં ઉગ્રવાદી તત્વો દોષિત આતંકવાદીઓની પૂજા કરવા માટે ભેગા થાય છે. અરજદારોનો દાવો છે કે આ માત્ર રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને જાહેર વ્યવસ્થાને જ જોખમમાં મૂકતું નથી, પરંતુ બંધારણમાં સમાવિષ્ટ ધર્મનિરપેક્ષતા અને કાયદાના શાસનના સિદ્ધાંતોનું સીધું ઉલ્લંઘન કરીને આતંકવાદને પણ પવિત્ર બનાવે છે. તેથી, અરજદારોએ કોર્ટને વિનંતી કરી છે કે તે અધિકારીઓને તિહાડ જેલમાંથી કબરો દૂર કરવા અને તેમને સુરક્ષિત, અજ્ઞાત સ્થળે ખસેડવાનો નિર્દેશ આપે, જે અજમલ કસાબ અને યાકુબ મેમન જેવા ફાંસી આપવામાં આવેલા આતંકવાદીઓના કેસોમાં સ્થાપિત રાજ્ય પ્રથા અનુસાર હોય, જ્યાં મહિમા અટકાવવા માટે દરેક સાવચેતી રાખવામાં આવી હતી.