14 June, 2025 07:11 AM IST | Jerusalem | Gujarati Mid-day Online Correspondent
તસવીર સૌજન્ય : એએફપી
શુક્રવારે ઇઝરાયલ (Israel)એ ઇરાન (Iran)ના પરમાણુ કાર્યક્રમને લક્ષ્ય બનાવીને પૂર્વ-આગ્રહી હુમલાઓ કર્યા, જેનાથી લાંબા સમયથી ચાલતા પ્રાદેશિક હરીફો વચ્ચે સંભવિત સર્વાંગી યુદ્ધની આશંકા ઉભી થઈ.
૧૯૮૦ના દાયકાના ઇરાન-ઇરાક યુદ્ધ (Iran-Iraq war) પછી દેશ પરના સૌથી મહત્વપૂર્ણ હુમલામાં, ઇરાનમાં તેના મુખ્ય પરમાણુ સંવર્ધન સુવિધા અને મિસાઇલ સ્થાપનો સહિત અનેક સ્થળોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા.
ઇરાનના સરકારી ટેલિવિઝનના અહેવાલ મુજબ, ઇરાનના અર્ધલશ્કરી ક્રાંતિકારી ગાર્ડ (Revolutionary Guard)ના નેતા, જનરલ હુસૈન સલામી (General Hossein Salami)ના મૃત્યુની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે અને ટોચના લશ્કરી અધિકારીઓ અને વૈજ્ઞાનિકો પણ માર્યા ગયા હોવાનું માનવામાં આવે છે.
આ આક્રમક કાર્યવાહીને ‘ઓપરેશન રાઇઝિંગ લાયન’ (Operation Rising Lion) ગણાવતા, ઇઝરાયલી વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂ (Benjamin Netanyahu)એ તેને દેશના ઇતિહાસમાં નિર્ણાયક ક્ષણ ગણાવી, અને કહ્યું કે, ઇઝરાયલી દળોએ ઈરાનના પરમાણુ સંવર્ધન કાર્યક્રમના હૃદય પર હુમલો કર્યો છે. નેતન્યાહૂએ એક વીડિયો સંદેશમાં જણાવ્યું હતું કે, ‘આપણે ઇઝરાયલના ઇતિહાસના નિર્ણાયક ક્ષણ પર છીએ. થોડા સમય પહેલા, ઇઝરાયલે ઓપરેશન રાઇઝિંગ લાયન શરૂ કર્યું, જે ઇઝરાયલના અસ્તિત્વ માટે ઈરાની ખતરાને દૂર કરવા માટે એક લક્ષિત લશ્કરી કાર્યવાહી હતી. આ ખતરાને દૂર કરવા માટે આ કાર્યવાહી જેટલા દિવસો લાગશે તેટલા દિવસો સુધી ચાલુ રહેશે.’
ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા, આયાતુલ્લાહ અલી ખામેની (Ayatollah Ali Khamenei)એ ચેતવણી આપી હતી કે ઇઝરાયલ પર ‘કઠોર સજા’ કરવામાં આવશે, કારણ કે આ હુમલાઓ ઈરાનના ઝડપથી આગળ વધી રહેલા પરમાણુ કાર્યક્રમ, ખાસ કરીને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ (Donald Trump) વહીવટીતંત્ર સાથેના તણાવ વચ્ચે કરવામાં આવ્યા હતા.
દરમિયાન, ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર ઇઝરાયલી હુમલાઓથી પોતાને દૂર રાખવા માંગે છે. જોકે યુએસ રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું કે, વોશિંગ્ટન આ ઘટનાક્રમથી વાકેફ છે. વ્હાઇટ હાઉસે પુષ્ટિ આપી હતી કે આ હુમલાઓમાં તેની કોઈ ભૂમિકા નથી અને તેહરાનને આ ક્ષેત્રમાં યુએસના હિતો અથવા કર્મચારીઓને નિશાન ન બનાવવા વિનંતી કરી હતી.
એક ઈરાની સુરક્ષા સૂત્રએ ન્યૂઝ એજન્સી રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે, તેહરાન ઇઝરાયલને ‘કઠોર અને નિર્ણાયક’ જવાબ આપવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. અધિકારીએ ઉમેર્યું હતું કે, બદલો લેવાની ચર્ચા ઉચ્ચ સ્તરે થઈ રહી છે.
દરમિયાન, ઇઝરાયલ સંપૂર્ણપણે સતર્ક છે, લશ્કરી વડા ઇયાલ ઝમીર (Eyal Zamir)એ કહ્યું કે હજારો સૈનિકોને બોલાવવામાં આવ્યા છે અને તેઓ બધી સરહદો પર તૈયાર છે. હું ચેતવણી આપું છું કે જે કોઈ પણ આપણને પડકારવાનો પ્રયાસ કરશે તેને ભારે કિંમત ચૂકવવી પડશે.
ઇઝરાયલે રાષ્ટ્રીય કટોકટી પણ જાહેર કરી છે, જેમાં સંરક્ષણ પ્રધાન ઇઝરાયલ કાત્ઝ (Israel Katz)એ નાગરિકોને હોમ ફ્રન્ટ કમાન્ડ અને અધિકારીઓની સૂચનાઓનું પાલન કરવા અને સંરક્ષિત વિસ્તારોમાં રહેવા જણાવ્યું છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, ઈરાન સામે ઈઝરાયલ રાજ્યના આગોતરા હુમલા બાદ, નજીકના ભવિષ્યમાં ઈઝરાયલ રાજ્ય અને તેની નાગરિક વસ્તી સામે મિસાઈલ અને ડ્રોન હુમલો થવાની ધારણા છે.
ઇઝરાયલ એરપોર્ટ ઓથોરિટીને ટાંકીને, સમાચાર એજન્સીએ અહેવાલ આપ્યો છે કે હુમલાઓ અને તેહરાન (Tehran) તરફથી સંભવિત બદલો લેવાના પગલે, તેલ અવીવ (Tel Aviv)નું બેન ગુરિયન એરપોર્ટ (Ben Gurion Airport) આગામી સૂચના સુધી પ્રસ્થાન અને ઉતરાણ બંને માટે બંધ કરવામાં આવ્યું છે.
ઇરાને પણ આગામી સૂચના સુધી તેનું હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દીધું છે. વધુમાં, ઇરાક - જે ઇરાન સાથે સરહદો ધરાવે છે - એણે પણ તેનું હવાઈ ક્ષેત્ર બંધ કરી દીધું છે અને તેના તમામ એરપોર્ટ પર હવાઈ ટ્રાફિક સ્થગિત કરી દીધો છે.