સોનિયા ગાંધીને ખટક્યું ઇરાન-ઇઝરાયલ યુદ્ધ પર `ભારતનું મૌન`, સરકાર પર સાધ્યો હુમલો

સોનિયા ગાંધીએ લખ્યું કે ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન નેતન્યાહૂએ ફક્ત આ ક્ષેત્રમાં સંઘર્ષને પ્રોત્સાહન આપ્યું, પણ ઇતિહાસમાં પણ તેમણે શાંતિ પ્રયાસોને બાધિત કર્યા છે. તેમણે 1995માં તત્કાલીન પીએમ રાબિનની હત્યાનો હવાલો આપ્યો.

સોનિયા ગાંધી (ફાઈલ તસવીર)

સોનિયા ગાંધીએ લખ્યું કે ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન નેતન્યાહૂએ ફક્ત આ ક્ષેત્રમાં સંઘર્ષને પ્રોત્સાહન આપ્યું, પણ ઇતિહાસમાં પણ તેમણે શાંતિ પ્રયાસોને બાધિત કર્યા છે. તેમણે 1995માં તત્કાલીન પીએમ રાબિનની હત્યાનો હવાલો આપ્યો.

કૉંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા સોનિયા ગાંધીએ ઈરાન અને ઇઝરાયલ વચ્ચે ચાલતા સંઘર્ષ પર ભારત સરકારના મૌનને માત્ર એક કૂટનૈતિક ચૂક, જ નહીં પણ ભારતની નૈતિક અને રણનૈતિક પરંપરાઓથી વિચલન જાહેર કર્યા છે. શુક્રવારે એક ન્યૂઝ પોર્ટલ પર પ્રકાશિત એક લેખમાં સોનિયા ગાંધીએ ઇઝરાયલ દ્વારા 13 જૂનના ઇરાની સૈન્ય ઠેકાણાંઓ પર કરવામાં આવેલા હવાઈ હુમલાને ગેરકાયદેસર અને સંપ્રભુતાનું ઉલ્લંઘન જણાવ્યું.

સોનિયા ગાંધીએ કહ્યું, "ઈરાની ધરતી પર કરવામાં આવેલા આ બોમ્બ ધડાકા અને ટાર્ગેટ કિલિંગની ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ નિંદા કરે છે. આ કાર્યવાહી માત્ર નાગરિકોના જીવન માટે ઘાતક નથી, પરંતુ પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક અસ્થિરતાને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે." તેમણે ગાઝામાં ઇઝરાયલની ચાલી રહેલી લશ્કરી કાર્યવાહીની પણ ટીકા કરી, તેને ક્રૂર અને અસંતુલિત ગણાવી.

13 જૂને ઇઝરાયલ દ્વારા ઈરાન પર હવાઈ હુમલો કર્યા પછી બંને દેશો વચ્ચે ડ્રોન અને મિસાઈલ હુમલાઓની શ્રેણી શરૂ થઈ છે. આ હુમલો એવા સમયે થયો જ્યારે અમેરિકા અને ઈરાન વચ્ચે પરમાણુ વાટાઘાટો ધીમે ધીમે પ્રગતિ કરી રહી હતી. અત્યાર સુધી પાંચ રાઉન્ડની વાતચીત થઈ ચૂકી છે અને છઠ્ઠો રાઉન્ડ જૂનના અંત સુધીમાં યોજાવાનો હતો.

ભારતની ભૂમિકા પર પ્રશ્ન
ભારત સરકારના મૌન પર પ્રશ્ન ઉઠાવતા, સોનિયા ગાંધીએ કહ્યું, "ભારતનું મૌન માત્ર રાજદ્વારી નિષ્ફળતા જ નહીં, પણ નૈતિક નિષ્ફળતા છે." તેમણે યાદ અપાવ્યું કે ભારતે ઐતિહાસિક રીતે ઈરાન અને ઇઝરાયલ બંને સાથે ઊંડા સંબંધો જાળવી રાખ્યા છે. ૧૯૯૪માં યુએનમાં કાશ્મીર મુદ્દા પર ભારતને ટેકો આપવામાં ઈરાને મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. તેનાથી વિપરીત, વર્તમાન મોદી સરકારે એકપક્ષીય વલણ અપનાવ્યું છે, જે "બે રાષ્ટ્ર ઉકેલ" ના ભારતના લાંબા સમયથી ચાલતા સમર્થનથી દૂર જઈ રહ્યું છે.

અમેરિકાની ભૂમિકા અને ટ્રમ્પ પર નિશાન સાધતા
સોનિયા ગાંધીએ યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ટીકા કરતા કહ્યું કે તેઓ તેમની ગુપ્તચર એજન્સીઓના અભિપ્રાયને અવગણીને આક્રમક વલણ અપનાવી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું, "ટ્રમ્પ પોતે `અંતહીન યુદ્ધ`ની વિરુદ્ધ હતા, પરંતુ હવે તેઓ ૨૦૦૩ના ઇરાક જેવી ભૂલોનું પુનરાવર્તન કરી રહ્યા છે."

ઇઝરાયલની ટીકા
સોનિયા ગાંધીએ લખ્યું કે ઇઝરાયલી વડા પ્રધાન નેતન્યાહૂએ માત્ર પ્રદેશમાં સંઘર્ષને પ્રોત્સાહન આપ્યું ન હતું, પરંતુ ભૂતકાળમાં શાંતિ પ્રયાસોમાં પણ અવરોધ ઊભો કર્યો હતો. તેમણે ૧૯૯૫માં તત્કાલીન વડા પ્રધાન રાબિનની હત્યાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.

ગાઝાની પરિસ્થિતિ અંગે ચિંતા
સોનિયા ગાંધીએ લખ્યું, "ગાઝા આજે ભૂખમરાની આરે છે. ૫૫,૦૦૦ થી વધુ પેલેસ્ટિનિયનો માર્યા ગયા છે. આખા પરિવારો, હોસ્પિટલો અને પડોશીઓ નાશ પામ્યા છે."

અંતે, તેમણે ભારત સરકારને અપીલ કરી અને લખ્યું, "ભારતે પોતાનું મૌન તોડવું જોઈએ. તેણે સ્પષ્ટપણે બોલવું જોઈએ, જવાબદારીપૂર્વક કાર્ય કરવું જોઈએ અને તમામ ઉપલબ્ધ રાજદ્વારી માધ્યમો દ્વારા પશ્ચિમ એશિયામાં સંવાદ અને સ્થિરતા તરફ કામ કરવું જોઈએ."

સોનિયા ગાંધીના નિવેદનના થોડા કલાકો પહેલા, ભારતમાં ઈરાનના ડેપ્યુટી મિશન ચીફ મોહમ્મદ જાવદ હુસેનીએ પણ ઇઝરાયલના હુમલાને આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું હતું અને ભારતને તેની નિંદા કરવા અપીલ કરી હતી.