01 August, 2025 09:24 AM IST | Srinagar | Gujarati Mid-day Online Correspondent
ઑપરેશન મહાદેવ (તસવીર સૌજન્ય: એજન્સી)
પહલગામ આતંકવાદી હુમલાના ગુનેગારોને ખતમ કરવામાં સુરક્ષા દળોને ત્રણ મહિનાથી વધુ સમય લાગ્યો. આનું કારણ એ હતું કે લશ્કર-એ-તૈયબા (LeT) ના ફ્રન્ટલ આતંકવાદી સંગઠન, ધ રેઝિસ્ટન્સ ફોર્સ (TRF) ના આતંકવાદીઓને લાંબા સમય સુધી છુપાયેલા રહેવાની તાલીમ આપવામાં આવી હતી. સુરક્ષા દળો 22 એપ્રિલના રોજ હુમલાના દિવસથી જ તેમને શોધી રહ્યા હતા. પરંતુ, 17 દિવસમાં બે વાર તેમના ચીની સંદેશાવ્યવહાર સાધનોમાંથી મળેલા સંકેતોને કારણે સુરક્ષા દળો માટે તેમના સુધી પહોંચવાનું સરળ બન્યું. અંતે, 28 એપ્રિલ, સોમવારે, શ્રીનગર નજીકના જંગલ વિસ્તારમાં સેના, CRPF અને જમ્મુ અને કાશ્મીર પોલીસના સંયુક્ત ઑપરેશનમાં તેમને ઠાર કરવામાં આવ્યા. વણઝારા પાસેથી મળેલા ઇનપુટથી તેમને પકડવામાં આવ્યા હતા.
17 દિવસમાં બે વાર સિગ્નલ મળ્યા
શનિવારે, એટલે કે ૨૬ જુલાઈના રોજ, છેલ્લા ૧૭ દિવસમાં બીજી વખત, સુરક્ષા દળોએ તેમના સંદેશાવ્યવહાર ઉપકરણથી સિગ્નલ ટ્રેક કર્યું. આનાથી તેમને શ્રીનગરની બહારના દાચીગામ જંગલોમાં મુલનારના મેદાનોમાં મહાદેવ શિખર નજીક લિડવાસમાં છટકું ગોઠવવાની તક મળી. આ વિસ્તાર વ્યૂહાત્મક રીતે ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આ આતંકવાદીઓ પાસેથી મળી આવેલા વિશાળ જથ્થામાં શસ્ત્રો અને દારૂગોળો પૈકી, ચીની કમ્યુનિકેશન ડિવાઇસ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
શનિવારે દાચીગામના જંગલોમાં સિગ્નલ મળ્યો
ઉચ્ચ સ્તરીય સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ આતંકવાદીઓએ અગાઉ 11 જુલાઈના રોજ પહલગામના બૈસરન ખીણ વિસ્તારમાં આ ઉપકરણ ચાલુ કર્યું હતું, જ્યાં તેમણે 22 એપ્રિલના રોજ 25 પ્રવાસીઓ અને એક સ્થાનિકની હત્યા કરી હતી. આ પછી, સુરક્ષા દળોએ દિવસ-રાત તેમની શોધ કરી અને તેમના બદલાતા સ્થાનને સતત ટ્રેક કરવાનું શરૂ કર્યું. સુરક્ષા દળોના દબાણને કારણે, આ આતંકવાદીઓ સતત તેમનું સ્થાન બદલી રહ્યા હતા. શનિવારે, મહાદેવ પીક વિસ્તારમાં તેમના સેટેલાઇટ ફોનનો સિગ્નલ પકડાયો. આ પછી, સુરક્ષા દળોએ તાત્કાલિક અંતિમ ઑપરેશન શરૂ કર્યું, જે પાછળથી `ઑપરેશન મહાદેવ` તરીકે ઓળખાયું. આ સિગ્નલ દાચીગામના જંગલોમાં મળી આવ્યું હતું, જ્યાંથી નજીકનો રહેણાંક વિસ્તાર ચક દારામાં લગભગ 30 કિલોમીટર દૂર છે.
`થર્મલ ડ્રોને` આતંકવાદીઓની પુષ્ટિ કરી
અનંતનાગ જિલ્લાની બૈસરન ખીણ શ્રીનગરના દાચીગામ જંગલોથી રોડ માર્ગે લગભગ 120 કિલોમીટર દૂર છે. પરંતુ, જંગલનું અંતર ફક્ત 40-50 કિલોમીટર છે, જેની વચ્ચે વાઇલ્ડલાઈફ સેન્ચ્યુરી આવેલી છે. આ આતંકવાદીઓ આટલા દિવસોમાં જંગલમાંથી અહીં પહોંચ્યા હતા. સૂત્રો કહે છે કે જ્યારે એવું અનુમાન કરવામાં આવ્યું કે ત્રણ આતંકવાદીઓ તે વિસ્તારમાં છુપાયેલા હોઈ શકે છે, ત્યારે તેની પુષ્ટિ કરવા માટે `હીટ સિગ્નેચર ડ્રોન` વિસ્તાર પર ફરતું હતું. `હીટ સિગ્નેચર ડ્રોન` ને `થર્મલ ડ્રોન` પણ કહેવામાં આવે છે, જેમાં થર્મલ કેમેરા લગાવેલા હોય છે, જે ઇન્ફ્રારેડ રેડિયેશન દ્વારા કોઈ વસ્તુની ગરમી શોધી શકે છે કે તે વસ્તુ શું હોઈ શકે છે.
ઑપરેશન મહાદેવમાં વણઝારાએ મદદ કરી હતી
પરંતુ,વણઝારાઓએ આપેલી માહિતી આ કાર્યમાં સુરક્ષા દળો અને પોલીસને સૌથી વધુ મદદરૂપ સાબિત થઈ, જેમણે તેમને ત્યાંની દરેક ગતિવિધિઓથી વાકેફ કર્યા. આ વણઝારાઓએ કારગિલમાં પાકિસ્તાનની નાપાક પ્રવૃત્તિઓનો પણ પર્દાફાશ કર્યો હતો. જો કે, સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, વણઝારાઓ પાસેથી મળેલા ઇનપુટના આધારે, આ વિસ્તારને એવી રીતે ઘેરી લેવામાં આવ્યો હતો કે આતંકવાદીઓને કોઈ સંકેત પણ ન મળી શકે. માહિતી અનુસાર, લશ્કર કમાન્ડર સુલેમાન, હમઝા અફઘાની અને જિબ્રાન સોમવારે સવારે ૧૧.૩૦ વાગ્યાની આસપાસ એક કામચલાઉ તંબુમાં બેફિકરાઈથી આરામ કરી રહ્યા હતા અને એન્કાઉન્ટરમાં તેમને ખતમ કરી દેવામાં આવ્યા. ત્રણેય પાકિસ્તાની નાગરિક હતા અને સુલેમાનને લશ્કરે તેના આતંકવાદી મુખ્યાલય મુરિદકેમાં તાલીમ આપી હતી.