ભારતમાં થશે પહેલી વાર ડિજિટલ જનગણના: કેબિનેટે ૧૧,૭૧૮ કરોડ રૂપિયાની આપી મંજૂરી

Census 2027: કેબિનેટે 2027 ની વસ્તી ગણતરી માટે 11,000 કરોડ રૂપિયાના બજેટને મંજૂરી આપી છે. કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે શુક્રવારે આ જાહેરાત કરી. તેમણે જણાવ્યું કે કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 2027 ની વસ્તી ગણતરી માટે 11,718 કરોડ રૂપિયાને મંજૂરી આપી છે.

પ્રતીકાત્મક તસવીર (સૌજન્ય: મિડ-ડે)

કેબિનેટે 2027 ની વસ્તી ગણતરી માટે 11,000 કરોડ રૂપિયાના બજેટને મંજૂરી આપી છે. કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે શુક્રવારે આ જાહેરાત કરી. તેમણે જણાવ્યું કે કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 2027 ની વસ્તી ગણતરી માટે 11,718 કરોડ રૂપિયાને મંજૂરી આપી છે.

આ બાબતે માહિતી આપતાં અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે શુક્રવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેબિનેટ બેઠકમાં કેટલાક મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા હતા. આ નિર્ણયોમાં વસ્તી ગણતરી સંબંધિત કેટલાક મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણયો પણ હતા, અને આ પ્રક્રિયા માટેના બજેટને બેઠકમાં મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું, "વસ્તી ગણતરી માટે ૧૧,૭૧૮ કરોડ રૂપિયાનું બજેટ મંજૂર કરવામાં આવ્યું છે."

કેન્દ્રીય મંત્રીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે 2027 ની વસ્તી ગણતરી પ્રથમ ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી હશે. તેમણે સમજાવ્યું કે 2027 ની વસ્તી ગણતરી બે તબક્કામાં હાથ ધરવામાં આવશે, જેમાં એપ્રિલ અને સપ્ટેમ્બર 2026 ની વચ્ચે ઘરગથ્થુ યાદીઓનું સંકલન કરવામાં આવશે. વસ્તી ગણતરી ફેબ્રુઆરી 2027 માં શરૂ થશે. જાતિ આધારિત વસ્તી ગણતરી પણ આ પ્રક્રિયાનો એક ભાગ હશે. ૨૦૨૭ ની વસ્તી ગણતરી દરમિયાન સ્થળાંતરિત કામદારો અને કામચલાઉ રહેવાસીઓની ગણતરી માટે કોઈ ખાસ જોગવાઈઓ કરવામાં આવી રહી છે કે કેમ અને શું આ માટે અલગ ડેટા સંગ્રહ પ્રક્રિયા પ્રસ્તાવિત છે કે કેમ તે અંગેના પ્રશ્નનો જવાબ આપતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે સ્થળાંતર ડેટા દરેક વ્યક્તિના જન્મ સ્થળ અને છેલ્લા રહેઠાણના આધારે એકત્રિત કરવામાં આવે છે.

મંગળવારે સરકારે લોકસભામાં જણાવ્યું હતું કે 2027 ની વસ્તી ગણતરીમાં લોકોના તેમના વર્તમાન સ્થાન પર રહેવાના સમયગાળા અને સ્થળાંતરના કારણો અંગેના પ્રશ્નોનો સમાવેશ થશે. ગૃહ રાજ્યમંત્રી નિત્યાનંદ રાયે એક પ્રશ્નના લેખિત જવાબમાં આ માહિતી આપી હતી.

૨૦૨૭ ની વસ્તી ગણતરી દરમિયાન સ્થળાંતરિત કામદારો અને કામચલાઉ રહેવાસીઓની ગણતરી માટે કોઈ ખાસ જોગવાઈઓ કરવામાં આવી રહી છે કે કેમ અને શું આ માટે અલગ ડેટા સંગ્રહ પ્રક્રિયા પ્રસ્તાવિત છે કે કેમ તે અંગેના પ્રશ્નનો જવાબ આપતા મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે સ્થળાંતર ડેટા દરેક વ્યક્તિના જન્મ સ્થળ અને છેલ્લા રહેઠાણના આધારે એકત્રિત કરવામાં આવે છે. "જનગણના વર્તમાન રહેઠાણ પર રોકાણના સમયગાળા અને સ્થળાંતરના કારણ વિશે પણ માહિતી એકત્રિત કરે છે," તેમણે કહ્યું.

વસ્તી ગણતરી પ્રક્રિયા કેવી રીતે બદલાશે
ડિજિટલ વસ્તી ગણતરી હેઠળ, દરેક ઇમારતને જીઓ-ટેગ કરવામાં આવશે. આ એપ્લિકેશન અંગ્રેજી અને હિન્દી સહિત 16 થી વધુ ભાષાઓ માટે વિકલ્પો પ્રદાન કરશે. સરકારે જણાવ્યું હતું કે આ વખતે સ્થળાંતર સંબંધિત વિગતવાર પ્રશ્નો પૂછવામાં આવશે, જેમ કે જન્મ સ્થળ, અગાઉનું રહેઠાણ, રહેઠાણની લંબાઈ અને સ્થળાંતરનું કારણ. સૌથી અગત્યનું, 1931 પછી પહેલી વાર, ફક્ત SC/ST સમુદાયો જ નહીં, પરંતુ તમામ સમુદાયો માટે જાતિનો ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવશે.